Kiểm soát các chất nguy hiểm – Phần 1

Môi trường bị ô nhiễm thường đe doạ sản xuất. Mức độ bụi, dầu, hơi khí, sơn và các yếu tố khác… đều ảnh hưởng tới hiệu quả sản xuất, đòi hỏi thêm việc kiểm tra, giám sát, dọn dẹp… và có thể gây hư hỏng vật liệu hoặc sản phẩm. Có nhiều tiềm năng để tăng năng suất và chất lượng.

Tiếp xúc với nhiều chất hoá học gây nên sự mỏi mệt, đau đầu, khó chịu cho mắt và đường hô hấp, dẫn tới giảm năng suất và chất lượng và làm cho công nhân phải nghỉ việc nhiều hơn. Khi các điều kiện lao động được cải thiện thì năng suất lao động cũng tăng.

Nhiều vấn đề về các hiểm hoạ hoá chất có thể được giải quyết không tốn kém hoặc tốn kém rất ít, mà thường lại tiết kiệm được vật liệu và năng lượng. Bài viết này không bao gồm hết các vấn đề bảo vệ mà pháp luật và các quy định yêu cầu. Một số biện pháp xác định, đo đạc đánh giá và kiểm tra có thể cần được thực hiện bởi các chuyên gia chuyên ngành. Hãy liên hệ với các cơ quan thanh tra địa phương, các viện nghiên cứu về lao động, các trường đào tạo khi bạn cần giúp đỡ.

Thay các chất nguy hiểm bằng chất ít nguy hiểm hơn           

Nhiều xí nghiệp nhỏ dùng các dung môi hữu cơ để làm sạch và tẩy dầu mỡ cho kim loại và các vật liệu khác. Các dung môi hưu cơ độc hại mà lại đắt tiền. Có thể có khả năng thay dung môi hữu cơ bằng các chất ít nguy hiểm hơn.

Ví dụ khi lau chùi làm sạch, dầu mỡ có thể được tẩy đi một cách bình thường bằng các dung dịch tẩy gốc axit. Dùng dung dịch 5-10% xút sẽ ít tốn kém hơn và ít nguy hiểm hơn là sử dụng một dung môi hữu cơ (Hình 1)

Có thể tẩy được tốt hơn nhờ sử dụng chất kiềm như xút (Natri hyđrôxyt) hoặc Hyđrôxyt Canxi. Dung dịch có sử dụng một trong các chất đó có thể tẩy sạch các bề mặt kim loại để có thể đem sơn một cách dễ dàng. Để tránh hoen rỉ, các sản phẩm đã làm sạch cần được sấy khô và xếp riêng rẽ từng bộ phận.

Tẩy, rửa bằng xút và kiềm chắc chắn là sẽ ít nguy hiểm hơn và đỡ tốn kém hơn so với dùng dung môi hữu cơ, thông gió cũng không cần thiết lắm (trừ trường hợp các dung dịch kiềm bị đun nóng). Khi làm việc tiếp xúc với kiềm, thường không cần mặt nạ, nhưng cần phải sử dụng găng tay và kính bảo hộ.

Dùng nắp che chụp, khu trú và cách ly công nghệ để kiểm soát các yếu tố nguy hiểm và giảm tổn thất

Các chất bay hơi từ các thùng hở hoặc bị dò rỉ từ các thùng chứa, đường ống, là những thất thoát trực tiếp làm tăng phí tổn. Chúng cũng có thể đe doạ sức khoẻ của công nhân.

Các loại hơi từ các dung môi hữu cơ, sơn hay keo dán có thể kiểm soát được nhờ các nắp đậy chuyên dụng được thiết kế để giảm sự bay hơi lãng phí và nguy hiểm (hình 2). Ngăn chặn bằng các biện pháp che đậy cũng làm giảm được lượng bụi bẩn từ máy thoát ra như các mẩu phoi tiện, bụi hoặc bột mài.

Bảo dưỡng máy không tốt cũng có thể làm tăng hao phí và những nguy hiểm không đáng có, dầu rỉ từ các máy ra có thể vấy lên da, quần áo của người thợ và làm tăng nguy cơ mắc bệnh Eczêma hay ung thư da. Những rò rỉ hay tràn ra như vậy cũng làm tổn thất một lượng dầu, gây hao phí tiền của.

Một số nguy cơ có thể giảm bớt được nhờ cách ly các quy trình trong những khu vực riêng và kín. Chỉ có một số người được trang bị bảo vệ đặc biệt mới được phép tiếp xúc với các chất nguy hiểm.

Tiết kiệm năng lượng do đun hoá chất quá nóng

Các chất lỏng nóng sẽ bay hơi và một lượng đáng kể chất nguy hiểm sẽ tích tụ trong không khí. Điều này thường hay xuất hiện, khi làm sạch, tẩy dầu trong các bể có sử dụng các dung môi, xút hay kiềm đã bị đun nóng; khi keo dán hay các vật liệu làm kín bị chảy ra hoặc trong quá trình mạ điện. Các quá trình này thường diễn ra mà ta không biết được các mức nhiệt độ cực đại của chúng. Nung quá nhiệt làm tăng sự tiếp xúc của người công nhân với các chất nguy hiểm và cũng có nghĩa là bị mất nhiều năng lượng hơn, trong khi các hoá chất đắt tiền lại bị bay hơi mất.

Một bộ điều khiển nhiệt (rơle nhiệt) có thể giúp bạn duy trì được nhiệt độ thích hợp thấp nhất (Hình 3). Nếu sử dụng bộ rơle nhiệt là không phù hợp lắm, thì bạn có thể sử dụng một nhiệt kế và thực hiện điều chỉnh nhiệt bằng tay.

(Nguồn tin: Trích ấn phẩm “Năng suất lao động cao hơn và nơi làm việc tốt hơn”, tác giả J.E.Thurman, A.E.Louzine, K.Kogi)