Sương hóa chất trong hoạt động sản xuất và sức khỏe của bạn

Thứ Sáu, 01/12/2023, 04:26(GMT +7)

Trong hoạt động sản xuất và đời sống hàng ngày, chúng ta gặp rất nhiều hóa chất tồn tại ở dạng sương. Sương là một dạng tồn tại của chất, là những hạt chất lỏng nhỏ ti ti trong không khí. Sương các chất có thể được hình thành một cách tự nhiên do bản chất của chất, hoặc có thể do con người tạo ra nhằm phục vụ nhu cầu của hoạt động sản xuất và đời sống.

Đó có thể là sương của axít sunphuric được hình thành tự nhiên từ axít sunphuric đậm đặc (oleum), hoặc có thể là sương của các loại thuốc diệt côn trùng do con người tạo ra để làm tăng hiệu quả sử dụng của thuốc diệt côn trùng. Sương cũng có thể được hình thành ngoài ý muốn của con người; đó là hiện tượng hình thành sương mù do tác động của các loại khí thải, đặc biệt là khí thải động cơ, gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường sống của chúng ta.

Do các hạt sương có kích thước khác nhau và nhỏ bé nên chúng có thể bay lơ lửng trong không khí. Thời gian tồn tại của sương phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trước hết là phụ thuộc vào bản chất vật lý và hóa học của chúng, sau đó là phụ thuộc vào các yếu tố môi trường không khí xung quanh. Tác dụng có lợi của một số sương cũng như tác động có hại của sương đối với cuộc sống và môi trường sống của chúng ta phụ thuộc bản chất vật lý và hóa học của chất có trong thành phần của sương.

Axít sunphuric (H2SO4) và khí sunphurơ (SO2) là các hợp chất khác nhau của nguyên tố hóa học lưu huỳnh (S). Một số nghiên cứu cho thấy khi tiếp xúc với riêng SO2, các tác động nhẹ đến chức năng hô hấp được phát hiện thấy ở nồng độ 2,1mg/m3 nhưng không thấy ảnh hưởng ở nồng độ 1,1mg/m3, trong khi đó sương axít sunphuric gây tác động đến chức năng hô hấp ở nồng độ thấp, khoảng 0,35mg/m3. Các ảnh hưởng do tiếp xúc với SO2, các hạt hoặc sương axít sunphuric đã được nghiên cứu ở công nhân nhà máy sản xuất tủ lạnh, cán thép, sản xuất giấy và sản xuất ắc quy. Sương của axít sunphuric và khí SO2 đều tác động lên bộ thu nhận cảm giác và chức năng vỏ não. Ở nồng độ 2,0 mg/m3 sương axít sunphuric gây nên những kích thích mũi và họng, với những cám giác cháy rát ở mũi và gây ho.

Người lao động làm việc trong môi trường ô nhiễm sương axít sunphuric có cảm giác da bị ngứa ngáy, chảy nước mắt do tác dụng ăn mòn da của hóa chất này.

Tương tự như axít sunphuric, axít acrylic (một loại axít hữu cơ) gây ăn mòn da, mắt. Tính nghiêm trọng phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc, nếu tiếp xúc dài ngày có thể gây bỏng. Sụ bỏng thể hiện sau 24 giờ tiếp xúc. Do các hạt sương nhỏ bé có thể xâm nhập sâu vào phổi nên có thể gây ảnh hưởng đến đường hô hấp theo những mức độ khác nhau tùy thuộc vào nồng độ của hóa chất đó trong hạt sương. Ở nồng độ thấp, sương của axít này có thể gây kích thích mũi và họng, còn ở nồng độ cao có thể gây phù phổi.

Bên cạnh đó, các hạt sương bitum (nhựa đường) xuất hiện trong các công đoạn nấu  bitum có thể gây xạm da, thậm chí có thể gây ung thư da. Ở một số công việc trong ngành hóa dầu, sự tiếp xúc lâu dài với dầu mỏ ở những người chế biến dầu mỏ có thể xuất hiện ung thư bọng dái. Một số bệnh ung thư ở những vùng khác của cơ thể như cánh tay, phổi và cuống phổi ở những người tiếp xúc với sương dầu có chứa các chất thơm đa vòng. Kết quả nghiên cứu dịch tễ cũng đã phát hiện ra mối liên quan giữa tiếp xúc với sương dầu và nguy cơ ung thư phổi.

Trong thực tế cuộc sống, người ta có thể tạo ra sương trong các công việc như phun sơn, phun thuốc bảo vệ thực vật. Điều đó thường được thực hiện trong các trường hợp khi các chất gốc (sơn gốc, hoạt chất bảo vệ thực vật) là các chất lỏng đặc sánh hoặc chất rắn. Khi đó người ta thường đưa các dung môi hữu cơ dễ bay hơi vào pha trộn với các chất gốc để có được một hỗn hợp dễ dàng sử dụng các công cụ taọ sương khác nhau. Nhờ đó năng suất lao động được nâng cao, sản phẩm đẹp, có chất lượng cao. Khi tiếp xúc với sương có chứa các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, bên cạnh tác dụng độc hại của các chất gốc như hoạt chất bảo vệ thực vật, người lao động còn bị tác động do hơi các dung môi hữu cơ dễ bay hơi. Sự hít thở sương dầu có thể gây nên phản ứng với tác nhân lạ ở phổi như viêm phổi do lipid. Người lao động tiếp xúc với các dung môi hữu cơ dễ bay hơi ở nồng độ cao có thể bị buồn ngủ, đau đầu, đờ đẫn buồn nôn và nôn. Khi tiếp xúc trong thời gian dài với hơi hữu cơ ở nồng độ thấp có thể xuất hiện những triệu chứng không đặc hiệu như nóng nảy, ăn không ngon và buồn nôn. Một số triệu chứng khác cũng đã được phát hiện, đó là những ảnh hưởng thần kinh trung ương và thần kinh ngoại biên, tiêu hóa, phổi và mắt.

Các chất gốc độc hại như các loại thuốc bảo vệ thực vật trong sương có thể gây nên hiện tượng nhiễm độc thuốc, tiếp xúc lâu dài có thể bị ảnh hưởng đến hệ thống tuần hoàn, hệ thống thần kinh..

Để bảo vệ sức khỏe của bạn trong các hoạt động sản xuất và đời sống, cần áp dụng đầy đủ các biện pháp phòng ngừa:

+ Sử dụng các phương tiện bảo vệ cá nhân hợp lý. Do các hạt sương có kích thước bé, nhiều loại khẩu trang hoặc bán mặt nạ lưu thông trên thị trường không đạt chất lượng (không lọc được các hạt sương bé), bạn  nên chọn các loại khẩu trang, bán mặt nạ lọc sương chất lượng cao.

+ Không ăn, uống, hút thuốc trong thời gian làm việc.

+ Vệ sinh cá nhân sạch sẽ ngay sau khi kết thúc công việc.

+ Nếu có hiện tượng bị nhiễm độc, cần sớm tới cơ sở y tế.


(Nguồn tin: Nilp.vn)