Tình huống 134: Người lao động bị bỏng trong khi nấu bằng nồi hơi công nghiệp
※ Nắp an toàn: Nắp an toàn ngăn nhằm ngăn ngừa nước sôi và các nguyên liệu đang trong nồi hơi công nghiệp khỏi trào ra ngoài
Nguyên nhân tai nạn:
• Nắp an toàn được đậy trên nồi hơi công nghiệp không được hàn đúng cách (hình 1).
– Viền xung quanh và nắp an toàn chỉ được hàn ở một số điểm nhất định thay vì được hàn hoàn toàn.
※ Bình thường người ta sử dụng áp suất hơi trong phạm vi từ 0.1 Mpa đến 0.3 Mpa; dưới áp suất này nguyên liệu (khoai môn) được nấu chín trong khoảng 30 phút.
• Trong suốt quá trình luộc, khoai môn được xếp đầy dưới nắp an toàn của nồi hơi công nghiệp. Do hơi được cung cấp quá nhiều nên khoai môn bị đẩy lên phía trên nồi làm tăng áp suất lên nắp an toàn.
※ Áp suất tăng lên nắp an toàn: Trọng lượng của nước và khoai môn hấp thụ nước.
• Người lao động mặc trang phục vệ sinh bình thường và tạp dề vốn không phù hợp khi nấu ở môi trường tiềm tàng nguy hiểm do nhiệt độ cao. (hình 2)
Các biện pháp phòng ngừa:
• Trường hợp phải liên tục dùng nắp an toàn khi luộc thì khi hàn nắp phải xem xét kết nối giữa viền và nắp an toàn có chắc chắn không, thường xuyên kiểm tra mối hàn xem có bị biến dạng không.
• Trước khi nấu (cung cấp hơi nước) cần chuẩn bị quy trình làm việc an toàn khi sử dụng nồi hơi công nghiệp bao gồm các nội dung như phương pháp tác nghiệp và trao đổi thông tin, nguy cơ và biện pháp xử lý. Cung cấp thông tin và đào tạo cụ thể cho người lao động, yêu cầu nghiêm túc tuân thủ trước khi bắt đầu làm việc.
• Yêu cầu người lao động mang đồ bảo hộ chống nước, có khả năng chịu được nhiệt độ cao trong suốt quá trình nấu.
Nồi hơi công nghiệp là gì:
• Nồi hơi công nghiệp là thiết bị nấu dạng xoay sử dụng khí gas (LPG, LNG), tăng hơi khi sôi để nấu súp, rim thực phẩm, nấu cháo hoặc để hấp. Đây là thiết bị nấu đa năng có thể luộc lượng lớn thực phẩm trong thời gian ngắn.
– Dạng ga: Gồm bộ phận trong và ngoài (nồi găng thép, SUS), chân hỗ trợ, bộ phận nấu trung tâm, thanh đốt lửa, tay cầm điều chỉnh quay (hộp số), nắp và van tắt nhiên liệu. Nồi thường được dùng để chiên thực phẩm do nhiệt lượng trong nồi cao vì được làm bằng gang thép.
– Dạng hơi: Gồm lớp áo bên trong và bên ngoài (SUS), chân hỗ trợ, máy đo áp suất, tay cầm điều chỉnh quay (hộp số), nắp và ống hơi nước nồi hơi công nghiệp. Nồi chủ yếu được sử dụng để nấu thức ăn dạng canh cần duy trì nhiệt độ ổn định, có lắp van an toàn và sử dụng áp suất hơi (1.5~1.7 kg/cm2).
• Các yếu tố gây nguy hiểm chính:
– Nguy cơ tai nạn cháy nổ do bắt lửa khi ga rò rỉ.
– Nguy cơ bỏng do hơi nước nóng hoặc do thùng chứa nóng.
– Nguy cơ ngã hoặc đau lưng trong quá trình chuyển nguyên liệu vào nồi hơi công nghiệp.
Vận hành an toàn nồi hơi công nghiệp:
• Ngăn ngừa rò rỉ khí gas (chạy bằng khí gas): Đóng van chặn ga ngay khi phát hiện rò rỉ khí ga, mở hết các cửa sổ và cửa ra vào để thông khí cho khu vực và giám sát cho đến khi người có chuyên môn xử lý đến nơi.
• Kiểm tra thiết bị xả áp suất (van an toàn) (loại hơi): Khi hơi (tăng khí) tăng quá nhiều do đun sôi thì cần kiểm xem van an toàn xả áp suất quá tải có hoạt động bình thường không và kiểm tra tình trạng đóng kín.
• Để khi sử dụng tay cầm điều chỉnh quay mà thức ăn trong nồi không bị trào ra ngoài thì cần có thiết bị cố định (ghim an toàn) để người lao động dễ dàng thao tác và được cố định chắc chắn, không bị lỏng tuột.
• Cung cấp thiết bị bảo hộ như là tạp dề không thấm nước che chắn xuống tận mắt cá chân của người lao động và yêu cầu người lao động phải mặc khi làm việc để tránh bị bỏng do thức ăn nóng tràn ra ngoài.
• Thường xuyên dọn dẹp sạch sẽ khu vực xung quanh máy nấu theo lịch quy định để tránh tai nạn trơn ngã do nước, đường ống hay các vật không cần thiết khác.
• Khi đổ vào hoặc lấy ra khỏi nồi thực phẩm ra khỏi nồi thì cần sử dụng thiết bị hỗ trợ chuyên dùng hoặc làm việc theo nhóm 2 người.
Các quy định an toàn trước và trong khi làm việc:
• Thực hiện bảo dưỡng tay cầm điều chỉnh quay thường xuyên để tránh bị hỏng.
• Luôn mặc gọn gàng như đội mũ, giày bảo hộ, tạp dề bảo hộ và quần áo bảo hộ.
• Dọn dẹp sạch sẽ xung quanh khu vực làm việc để tránh bị ngã do trơn, mắc.
• Cung cấp đủ ánh sáng nơi làm việc và duy trì trật tự khu vực vận hành.
• Chú ý không để bỏng do hơi nóng khi mở nắp hoặc để thoát hấp hơi nước.
– Người lao động nên quay mặt sang một bên trong khi hơi nước bốc lên; chờ đến khi hơi nước bốc hơi hết rồi kiếm tra tình trạng thực phẩm và máy móc.
• Vặn chặt nồi bằng thiết bị cố định tay cầm (ghim an toàn) khi nấu.
• Không thao tác tay cầm khi thực phẩm đầy trong nồi.
• Đứng ở cạnh nồi và từ từ thao tác tay cầm khi muốn lấy thực phẩm ra khỏi nồi.
• Chú ý bị bỏng khi sử dụng dầu.
• Nếu phát hiện có mùi ga phải tắt tất cả các van, thông gió, tiếp tục theo dõi đến khi người có chuyên môn đến xử lý.
(Nguồn tin: KOSHA)
