Bệnh nhiễm độc hóa chất trừ sâu nghề nghiệp

Hoá chất trừ sâu là tên gọi dùng để chỉ các nhóm, chất hoá học tổng hợp được dùng để phòng trừ sâu bệnh có hại nhằm bảo vệ cây trồng trong nông, lâm nghiệp và y tế. Nước ta là nước nông nghiệp, theo ước tính cả nước có trên 11 triệu người thường xuyên tiếp xúc với HCTS và số người nhiễm độc mạn tính ước khoảng 2,1 triệu người, một con số cần thật sự quan tâm.

Từ năm 1997, nước ta đã công nhận bệnh nhiễm độc HCTS là bệnh nghề nghiệp được đền bù.

Những công việc, ngành nghề có nguy cơ mắc bệnh:

Ngày nay, việc sử dụng HCTS trên thế giới và Việt Nam ngày càng nhiều, nên số người tiếp xúc với HCTS và nguy cơ mắc bệnh càng cao như:

Người lao động trong các ngành, nghề :

– Trồng trọt, nông, lâm nghiệp,

– Cở sở sản xuất HCTS,

– Các cơ sở sang chai, đóng gói,

– Bảo quản, kho tàng,

– Vận chuyển,

– Buôn bán HCTS….

Triệu chứng lâm sàng:

Một số nhóm HCTS được sử dụng nhiều ở nước ta là: Nhóm lân hữu cơ, nhóm Clo hữu cơ, nhóm cacbamat, nhóm pyrethroid, trong đó nhóm lân hữu cơ và nhóm Cacbamat được dùng phổ biến  nhất.

Nhiễm độc HCTS nhóm lân hữu cơ cấp tính:

– Triệu chứng cường phó giao cảm như: Buồn nôn, xanh xao, vã mồ hôi, chảy nước mắt, ứa nước bọt, chuột rút cơ bụng, co đồng tử, nhịp tim chậm, huyết áp hạ, tiết dịch kèm co thắt phế quản.

– Triệu chứng nhiễm độc: Co giật, co cứng cơ, chuột rút rồi liệt cơ, lan nhanh đến cơ hô hấp, lúc này nhịp tim nhanh, huyết áp tăng. Có biểu hiện của tổn thương thần kinh trung ương như nhức đầu, chóng mặt, lẫn lộn, hôn mê.

Nhiễm độc HCTS nhóm lân hữu cơ mạn tính:

Nhức, nặng đầu, choáng váng, mệt mỏi, giảm trí nhớ, ăn , ngủ kém. Một số trường hợp rối loạn tinh thần, trí tuệ, giật nhãn cầu, viêm thần kinh, liệt các chi.

Nhiễm độc HCTS nhóm cacbamat:

Có các biểu hiện bệnh lý tương tự như HCTS nhóm lân hữu cơ.

Nhiễm độc HCTS nhóm clo hữu cơ:

Thường có các biểu hiện bệnh lý toàn thân, đặc biệt là bị kích thích gây liệt hoặc hủy hoại các tế bào thần kinh… Bệnh lý mạn tính của nhiễm độc HCTS nghề nghiệp có thể gặp là các rối loạn cơ quan tạo huyết, thần kinh, ung thư, vô sinh hoặc gây dị tật ở trẻ sơ sinh, đột biến gen do phá hủy nhiễm sắc thể…

Chẩn đoán ( HCTS Lân hữu cơ và Cacbamat ):

– Người lao động được chẩn đoán là bệnh HCTS nghề nghiệp, là người phải tiếp xúc với HCTS, mà nồng độ trong môi trường làm việc vượt quá tiêu chuẩn vệ sinh tối đa cho phép.

– Thời gian tiếp xúc: Thời gian tiếp xúc thay đổi theo nồng độ HCTS.

– Dấu hiệu cận lâm sàng: xét nghiệm lượng hoạt tính men axetyl cholinesteraza (AchE), giảm trên 25% so với hằng số bình thường.

– Lâm sàng:

+ Cấp tính: Nôn, đau bụng, chảy nước mắt, mũi, ứa nước bọt, đổ mồ hôi, co đồng tử, co giật, cứng cơ, liệt, hôn mê, phù phổi.

+Mạn tính: Nhức đầu, choáng váng, mệt mỏi, trí nhớ giảm, ăn ngủ kém, run tay, giật nhãn cầu, sẩn ngứa, rối loạn thần kinh thực vật.

Điều trị:

– Đưa nhanh bệnh nhân ra khỏi nơi nhiễm độc, cởi bỏ quần áo thấm HCTS.

– Lau rửa da dây dính HCTS bằng xà phòng. Nếu  nhiễm đường tiêu hóa, rửa dạ dày, cho bệnh nhân uống nửa cốc dung dịch bicacbonat natri 2%, thêm 2-3 thìa than hoạt tính.

– Hồi sức hô hấp: Phải làm sớm trước khi dùng thuốc. Hô hấp nhân tạo bằng tay sau đó đặt nội khí quản và hô hấp hỗ trợ.

– Tiêm Atropin sunfat liều cao từ 2- 4mg vào tĩnh mạch, cứ 20-30 phút lại tiêm 1 lần cho đến khi mặt đỏ, đồng tử giãn.

– Tiêm Oxim là loại thuốc tái tạo men cholinesteraza.

Dự phòng:

Công tác dự phòng nhiễm độc HCTS nghề nghiệp chủ yếu là đảm bảo AT-VSLĐ trong tiếp xúc, quản lý chặt chẽ từ khâu nhập khẩu đến sử dụng HCTS và khám phát hiện sớm, điều trị kịp thời các rối loạn bệnh lý do nhiễm độc HCTS nghề nghiệp.

(Nguồn tin: TC Bảo hộ lao động)