Ung thư ống mật: Liệu có phải là căn bệnh tiếp theo liên quan đến amiăng?

Từ năm 2002 đến 2008, đã có 258 trường hợp mắc ung thư ống mật, cứ 100.000 người trên toàn thế giới thì có khoảng 2 người bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này. Các điều tra y tế của nhóm đã phát hiện thấy 24 trong số các bệnh nhân của họ đã liên tục tiếp xúc với amiăng ở nhà hoặc tại nơi làm việc.

Mười trong số các bệnh nhân tham gia nghiên cứu không có bất kỳ yếu tố rủi ro nào khác đối với căn bệnh này. Các yếu tố rủi ro góp phần gây bệnh có thể kể tới là: nhiễm viêm gan C, xơ gan do rượu và viêm loét đại tràng.

Nhóm nghiên cứu của Brandi đã công bố những phát hiện này trong một bài báo xuất bản năm 2009. Từ đó tới nay nhóm vẫn đang tiến hành nghiên cứu các bước tiếp theo.

Trưởng nhóm nghiên cứu cho biết thêm: “Chúng tôi đã quyết định tiến hành một nghiên cứu đối chứng để kiểm định giả thuyết rằng amiăng có thể là một yếu tố nguy cơ gây ung thư ống mật”.

Kết quả từ nghiên cứu sau đó đã được công bố trên ấn phẩm Nguyên nhân gây ung thư và phương pháp kiểm soát vào tháng 2 năm 2013.

Mối liên quan giữa amiăng và ung thư túi mật

Từ giữa năm 2006 và 2010, đội nghiên cứu của Brandi đã tập hợp một nhóm 155 bệnh nhân ung thư túi mật đang điều trị tại Bệnh viện Đại học Sant’Orsola-Malpighi (khác với nhóm bệnh nhân tham gia trong nghiên cứu đầu tiên). Sau đó, đội nghiên cứu thu thập thông tin về quá trình công tác của nhóm bệnh nhân này để xác định nguy cơ tiếp xúc với amiăng của họ.

Trong số các bệnh nhân được ghi nhận là đã tiếp xúc với amiăng trước đây, nhiều người đã làm việc trong ngành xây dựng. Có hàng ngàn loại vật liệu xây dựng thông thường chứa amiăng và nhóm nghề nghiệp này là một trong những nhóm đối mặt với những rủi ro cao nhất về các bệnh liên quan đến amiăng.

Sau khi so sánh giữa nhóm đã tiếp xúc và nhóm chưa từng tiếp xúc với amiăng, đội nghiên cứu của Brandi đã tìm ra câu trả lời mà họ trông đợi đó là: bệnh nhân với tiền sử tiếp xúc với amiăng có nguy cơ mắc ung thư ống mật cao hơn những người khác.

Nguy cơ này đặc biệt cao đối với tuýp phụ trong gan của bệnh. Ở tuýp này, các khối u phát triển trong ống dẫn bên trong gan. Ở tuýp khác, ung thư túi mật ngoài gan, các khối u phát triển trong ống dẫn bên ngoài gan.

Theo trưởng nhóm nghiên cứu Brandi thì: “Những phát hiện này có vẻ rất hợp lý về mặt sinh học, nhiều khả năng là do sợi amiăng vẫn còn mắc lại gần các ống dẫn mật nhỏ trong gan”.

Hầu hết các bệnh về amiăng đều liên quan đến đường hô hấp.
Phần lớn sợi amiăng xâm nhập vào cơ thể qua đường thở, do đó những sợi này dễ dàng kẹt lại trong phổi và thanh quản. Trải qua một vài quá trình những sợi amiăng mới có thể xâm nhập vào gan – nhưng Brandi tin rằng khả năng này là hoàn toàn có thể xảy ra.

Ông cho biết: “Sau khi được hít vào cơ thể, sợi amiăng có thể đến bất kỳ cơ quan nội tạng nào. Đặc biệt, amiăng có thể tích tụ trong các mô gan, do các mao mạch nhỏ có khả năng thẩm thấu cao”.

Khi đã kẹt lại bên trong mô, các sợi amiăng có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm kéo dài.

Cũng theo Bradi thì: “Quá trình gây bệnh ung thư túi mật có liên quan đến sự xuất hiện của các tác nhân gây kích thích viêm mãn tính”.

Trong khi các nhà nghiên cứu chưa có bằng chứng thuyết phục về các tác nhân gây kích thích viêm nhiễm tiềm ẩn, thì amiăng đã cho thấy biểu hiện của hầu hết các tiêu chí này. Theo các nhà nghiên cứu thì amiăng gây ra viêm nhiễm nặng khi bị kẹt lại trong cơ thể, và những viêm nhiễm này là một trong những giai đoạn đầu phát triển của hầu hết các bệnh liên quan đến amiăng.
 
Đối với bệnh u trung biểu mô, các giai đoạn phát triển phụ thông thường phải trải qua vài thập kỷ và ung thư túi mật có lẽ cũng sẽ mất một khoảng thời gian phát triển dài như vậy.

Giống như bệnh u trung biểu mô, hầu hết các chẩn đoán ung thư túi mật gặp ở bệnh nhân trên 65 tuổi. Nếu căn bệnh ung thư này thực sự là do amiăng gây ra thì điều này có nghĩa là sau thời điểm cuối cùng tiếp xúc với amiăng, vài thập kỷ tiếp theo đó triệu chứng bệnh liên quan tới nó mới xuất hiện.

Hướng nghiên cứu trong tương lai

Để tiếp tục điều tra về mối liên kết tiềm ẩn giữa amiăng và ung thư túi mật, nhóm nghiên cứu của Brandi đã phát triển một chương trình nghiên cứu mới nhằm phát hiện những nguyên nhân nghề nghiệp và nguyên nhân môi trường dẫn đến căn bệnh ung thư này. Dự án tiếp theo sẽ tập trung vào mối quan hệ về phản ứng liều lượng giữa tiếp xúc với amiăng và nguy cơ gây bệnh.

Cho tới khi mối liên quan này được xác nhận (hoặc phủ nhận), thì nhóm của Brandi vẫn đề xuất các biện pháp phòng ngừa sức khỏe bổ sung cho tất cả những người có tiền sử tiếp xúc với amiăng: “Chúng tôi tin sẽ phải tiến hành nhiều nghiên cứu nữa để giải quyết vấn đề này một cách chính xác phục vụ công tác chẩn đoán sớm. Về lý thuyết mà nói thì phương pháp kiểm tra bằng siêu âm có thể coi là bước tiếp cận chẩn đoán đầu tiên trên những chủ thể có nguy cơ cao”.

Các chuyên gia về bệnh liên quan đến amiăng có thể cũng tiến hành các xét nghiệm thêm nhằm phát hiện các dấu hiệu sớm của một số bệnh liên quan.