Nghiên cứu các nguồn thải khí trong một số ngành công nghiệp ở miền Bắc; đánh giá mức độ gây ô nhiễm khí và đề xuất giải pháp kiểm soát

TÓM TẮT

Lâu nay, các đề tài nghiên cứu về tình hình ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng của nó tại các khu công nghiệp (KCN) tập trung nhiều vào việc điều tra, khảo sát, thu thập số liệu hoặc công nghệ xử lý ô nhiễm. Rất ít đề tài nghiên cứu ảnh hưởng của nguồn ô nhiễm khí từ doanh nghiệp này tới doanh nghiệp khác.

Hầu như KCN nào cũng có các nguồn ô nhiễm dạng khí trong đó phổ biến nhất là từ ống khói lò hơi. Lò hơi có thể đốt than, dầu hoặc nhiên liệu khác nhưng đốt than phát thải ô nhiễm nhiều hơn vì có cả bụi, các loại khí độc hại như: SO2, NOx, CO, CO2 và
các khí khác.

Để tính toán được sự phát tán ô nhiễm, trước hết phải xác định được tải lượng ô nhiễm. Tuy vậy việc kiểm toán các nguồn thải đang gặp nhiều khó khăn do việc ghi chép của doanh nghiệp không đầy đủ. Việc đo đạc từng nguồn là rất tốn kém và không khả thi. Do vậy, nếu xác định được hệ số phát thải ô nhiễm đặc trưng từ nguồn thải, sẽ có thể định lượng được tải lượng ô nhiễm.

Sử dụng các công cụ toán học kết hợp tin học để mô phỏng phát tán ô nhiễm đã được các nhà khoa học sử dụng từ lâu. Đã có rất nhiều các nghiên cứu, áp dụng phương pháp nghiên cứu này nhưng là các nguồn thải cao như ống khói nhà máy nhiệt điện, nhà máy xi măng, hóa chất… Trong khu công nghiệp, các nguồn thải khí (bụi, hơi khí độc) thường là các nguồn thải thấp. Khác với nguồn thải cao, ngoài các ảnh hưởng như sự ổn định của khí quyển, chiều cao ống khói, vận tốc gió, vận tốc khói tại đỉnh ống khói, nó còn bị ảnh hưởng của các yếu tố khác như địa hình và các công trình phụ cận, gió quẩn… Mô hình áp dụng cho nguồn thải thấp rất ít phổ biến.

Việc quản lý môi trường tại các KCN ở Việt Nam hiện nay chưa có mô hình thống nhất, việc quản lý còn chồng chéo. Ví dụ: doanh nghiệp chịu sự quản lý về môi trường của 3 đơn vị: Sở Tài nguyên- môi trường, Ban quản lý KCN, Công ty cơ sở hạ tầng KCN.

Do đó doanh nghiệp đôi khi chịu phí môi trường cao hơn bên ngoài KCN. Việc kiểm soát các nguồn khí thải cũng rất khó khi năng lực thanh tra của Phòng môi trường còn hạn chế. Việc đo đạc ống khói gần như không thực hiện được.

Do đó việc triển khai đề tài: “Nghiên cứu các nguồn thải khí trong một số ngành công nghiệp ở miền Bắc; đánh giá mức độ gây ô nhiễm khí và đề xuất giải pháp kiểm soát ” là góp phần có thêm công cụ để quản lý môi trường không khí trong KCN.

Giới hạn nghiên cứu của đề tài này chỉ gói gọn trong phần khí thải từ các lò hơi đốt than; Phần tổng quan có mở rộng hơn để bức tranh ô nhiễm khí thêm rõ nét