Nghiên cứu xây dựng phần mềm xác định phân bố chất ô nhiễm dạng khí, bụi trong không khí phục vụ cho công tác quan trắc môi trường tại Việt Nam

Ngày đăng: 26/05/2025
icon user

Nguyễn Quốc Hoàn, Vũ Thanh Lương

Xem thêm
  • 1Viện Khoa học An toàn và Vệ sinh lao động

Lĩnh vực: Môi trường và điều kiện lao động

Trạng thái: --

Từ khóa: --

TÓM TẮT

 

Đặt vấn đề: Ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt ở các khu vực đô thị và công nghiệp. Việc dự báo, đánh giá mức độ và phạm vi ảnh hưởng của chất ô nhiễm là cần thiết để hỗ trợ công tác quản lý môi trường. Tuy nhiên, các phần mềm hiện có còn hạn chế về giao diện và khả năng ứng dụng thực tế. Do đó, nhóm tác giả đã nghiên cứu xây dựng phần mềm NILP-AD 1.0 nhằm mô phỏng phân bố khí, bụi ô nhiễm theo mô hình Gauss, có xét đến ảnh hưởng của khối lượng riêng chất ô nhiễm.

Mục tiêu nghiên cứu: Phát triển phần mềm tính toán phát thải và phân bố ô nhiễm không khí từ nguồn điểm cao, với mô hình chính xác, giao diện thân thiện, dễ sử dụng và phù hợp điều kiện Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu: Áp dụng mô hình khuếch tán Gauss, bổ sung yếu tố khối lượng riêng của chất ô nhiễm (đặc biệt là bụi); Sử dụng các thuật toán lập trình trong ngôn ngữ C++ để xây dựng phần mềm gồm 36 modul; So sánh, kiểm chứng kết quả tính toán giữa phần mềm NILP-AD 1.0 với các phần mềm cũ và dữ liệu đo đạc thực tế.

Kết quả nghiên cứu: Đã xây dựng được chương trình phần mềm NILP-AD 1.0 tính toán phân bố chất ô nhiễm khí và bụi từ nguồn thải điểm cao theo mô hình Gauss có tính đến ảnh hưởng của khối lượng riêng của bụi tới quá trình khuếch tán. Chương trình phần mềm NILP-AD 1.0 chạy trên hệ điều hành Window, có giao diện thân thiện với người dùng và tương thích với các ứng dụng Window khác; Cho phép nhập dữ liệu khí tượng, đặc tính nguồn thải và loại nhiên liệu để tính toán; Xuất dữ liệu đầu ra dưới dạng bảng số liệu, bản đồ và biểu đồ phân bố ô nhiễm; Kết quả tính toán có sai số từ 5%–30% so với đo đạc thực tế, được đánh giá là đạt độ tin cậy cao.

Kết luận và kiến nghị

Phần mềm NILP-AD 1.0 là công cụ hiệu quả trong mô phỏng và dự báo ô nhiễm không khí do nguồn điểm, hỗ trợ đắc lực cho công tác quan trắc và quản lý môi trường. Nhóm nghiên cứu đề xuất tiếp tục hoàn thiện phần mềm về giao diện, cập nhật cơ sở dữ liệu và tích hợp số liệu khí tượng định kỳ để nâng cao hiệu quả ứng dụng trong thực tiễn.

(Bài viết được đăng trên Tạp chí Hoạt động KHCN số 4,5&6-2019)