Bệnh nghề nghiệp do rung toàn thân
Thế nào là bệnh nghề nghiệp do rung toàn thân?
BNN do rung toàn thân là tình trạng bệnh lý gây nên do tiếp xúc với yếu tố rung xóc tần số thấp có hại do lao động ở một số ngành nghề. Biểu hiện bệnh lý tập chung gây tác hại chủ yếu đối với đường tiêu hóa như sa dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng, suy nhược thần kinh, đau thần kinh tọa, đau lưng, thắt lưng…
Bệnh rung chuyển nghề nghiệp được phân loại dựa theo tác hại ở các tần số khác nhau, trong thực tế, bệnh được phân loại theo tần số: dưới 2Hz, 2-20Hz và trên 20Hz. BNN do rung toàn thân được đề cập có nghĩa là nói đến BNN gây nên bởi rung toàn thân, có tần số thấp (từ 2-20Hz).
BNN do rung toàn thân được công nhận là BNN được đền bù ở nước ta từ năm 2011.
Những nghề, công việc chính có nguy cơ mắc bệnh lớn như xe xúc gạt, CAT, Bella, máy kéo nông nghiệp, lâm nghiệp, máy bay trực thăng, xe tăng, xe bọc thép…
Triệu chứng lâm sàng
-Đau quanh vùng cột sống do tư thế lao động bắt buộc.
-Đau thắt lưng – tọa thường xuyên, sau giờ lao động.
-Rối loạn tiết liệu gây đái buốt, đái rắt, bí tiểu, nước tiểu đục.
-Hội chứng dạ dày, tá tràng.
-Mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, trí nhớ giảm sút.
Chuẩn đoán:
+ Yếu tố tiếp xúc:
NLĐ được chuẩn đoán là BNN do rung toàn thân phải là người làm việc tiếp xúc với rung xóc vượt quá tiêu chuẩn vệ sinh tối đa cho phép cả gia tốc và vận tốc theo TCVN 5127 – 90 với thời gian tiếp xúc từ 5 năm trở lên.
+ Lâm sàng: Xem phần lâm sàng
+ Cận lâm sàng:
-Chụp X quang cột sống thắt lưng với 2 tư thế thẳng và nghiêng: Các hình ảnh có thể gặp: Đốt sống lõm hình thấu kính, lún đốt sống, đĩa đệm, biến dạng hình thang.
-Nội soi dạ dày: Có hình ảnh loét dạ dày, tá tràng.
-Chụp dạ dày: có thể có hình ảnh sa dạ dày.
-Siêu âm ổ bụng: loại trừ các bệnh gây đau hạ sườn phải.
Điều trị
-Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, tắm nóng, bơi, thể dục liệu pháp, thư giãn, xoa bóp… rất hiệu quả trong điều trị đau xương khớp, cột sống, đau thắt lưng, thần kinh tọa.
-Thuốc điều trị loét dạ dày, tá tràng, sa dạ dày kết hợp chế độ ăn uống, dinh dưỡng, quy định chặt chẽ thời gian ăn, các bữa ăn chính, ăn phụ phù hợp với công việc lái xe, điều kiện phương tiện đặc chủng có kết quả tốt trong điều trị bệnh dạ dày tá tràng và rối loạn tiêu hóa, tiết liệu.
-Dùng các loại sinh tố B6, B12, B1, A, các loại trà thảo dược bồi bổ thần kinh, an thần tránh mất ngủ và nâng cao thể trạng.
Dự phòng:
-Thiết kế, lắp đặt ghế chống rung xóc cho các loại xe, các loại phương tiện đặc chủng nhằm giảm thiểu tác hại do rung xóc gây nên cho người điều khiển.
-Hướng dẫn các bài tập thể dục, xoa bóp để những người lái xe, điều khiển các phương tiện đặc chủng tự tập luyện hàng ngày và khi nghỉ giải lao.
-Cung cấp nước uống thảo dược, sáng mắt, tăng lực thay thế, các loại nước thường dùng trong ca lao động.
-Khám tuyển: không tuyển những người gày yếu, thấp bé, nhẹ cân và những người mắc các bệnh xương khớp, bệnh đau thắt lưng, cột sống, thần kinh tọa, tiết niệu, suy nhược thần kinh.
-Khám sức khỏe định kỳ toàn diện, nếu nghi ngờ cho chụp phim dạ dày, tá tràng, cốt sống để tổ chức điều trị, điều dưỡng phục hồi chức năng sớm.
-Thời gian làm việc không nên quá 7 giờ/ ngày và không làm việc quá 3 giờ liên tục.
PGS.TS Khúc Xuyền
Giám đốc TT Sức khỏe nghề nghiệp & MT
(Nguồn tin: Tạp chí BHLĐ 11/2014)
