Phân tích các mối nguy từ bụi

Chuẩn bị cho Đánh giá nguy cơ từ bụi – Thực hiện khảo sát toàn diện

Khi hạn chót đang tới gần, các cơ sở loại này nên chuẩn bị gì khi tiếp nhận đợt thẩm định? Và họ nên làm gì khi biết được kết quả thẩm định?

Bước đầu tiên cần chuẩn bị là thực hiện khảo sát toàn diện cơ sở sản xuất cùng các quy trình làm việc để xác định các mối nguy cơ tiềm ẩn từ bụi. Những điều cần được chú ý thường nằm trong 3 hạng mục sau: thu dọn, quản lý nhà cửa (housekeeping) để kiểm soát sự tích tụ của bụi; kiểm soát các nguồn gây cháy, tức là hạn chế các bề mặt nóng, tĩnh điện cùng các thiết bị phát ra lửa điện khác; và các chương trình quản lý, bao gồm nhận xét và đánh giá các biện pháp kiểm soát và quản lý tại nơi làm việc, ví dụ như ngăn cấm thực hiện các công việc trong nhiệt độ cao, hoặc các hành động khác có thể tạo ra nguồn gây cháy

Do có quá nhiều yếu tố cần phải cân nhắc như vậy trong công trình và các hoạt động công việc, sẽ có thể rất mệt mỏi ngay cả trong việc tìm điểm xuất phát. Bởi vậy nên, hoạt động thẩm định tiêu chuẩn cũng sẽ yêu cầu có đánh giá nguy cơ của bụi.

Tuy nhiên, không cần thiết phải đợi tới khi có đợt đánh giá chính quy về nguy cơ của bụi để có thể xác định các vấn đề và bắt đầu thay đổi. Trong nhiều trường hợp, các cơ sở có thể tự nhận thức rằng họ đang có những vấn đề cần được giải quyết, và họ muốn xử lý những vấn đề dễ giải quyết trước khi đón đợt thẩm định. Trong tình huống đó, một nhà tư vấn có năng lực có thể thực hiện khảo sát toàn diện  cho cơ sở sản xuất và các quy trình sản xuất để giúp đỡ cho việc xác định các mối nguy cơ. Các hoạt động khảo sát toàn diện này là các hoạt động tìm hiểu thực tế, qua đó các mối nguy hại được xác định và phân mức ưu tiên để nhóm quản lý cơ sở sản xuất một danh sách các cải tiến, cải thiện cần hoàn tất  có khả năng sẽ được yêu cầu trong đợt thẩm định.

Nhà tư vấn cũng có thể giúp xác định các công đoạn trong quy trình hoạt động có khả năng tạo ra guy cơ. Ví dụ như, trong các quy trình xử lý bụi dễ cháy hoặc các vật liệu có khả năng bắt cháy khác, hình dạng và kết cấu của các vật liệu đó có thể thay đổi trong suốt quy trình. Những vật liệu có thể không bắt cháy trong công đoạn từ 1 đến 101 có thể trở nên bắt cháy được trong công đoạn sản xuất tiếp theo, do sự thay đổi trong trong kết cấu nguyên liệu hoặc có yếu tố mới xuất hiện. Phải nắm rõ được điều gì đang xảy ra tại mỗi một công đoạn trong quy trình, để biết được vấn đề thực sự nằm ở đâu.

Lấy mẫu và xét nghiệm trong phòng thí nghiệm (phòng Lab)

Nhà tư vấn sẽ giúp đỡ trong việc phát triển một kế hoạch lấy mẫu toàn diện để lấy mẫu bụi từ các nơi trong cơ sở sản xuất, cũng như các công đoạn có tiềm ẩn nguy cơ đã được xác định trong khảo sát toàn diện. Các mẫu này sẽ được xét nghiệm trong phòng Lab để xác định mức độ dễ cháy, đồng thời xác định các tình huống mà bụi có thể gây cháy, cung cấp số liệu cần thiết để ngăn ngừa hoặc giảm bớt thiệt hại.

Các cơ sở sản xuất hoạt động mà không có nhà tư vấn giàu kinh nghiệm hỗ trợ cũng có thể thực hiện xét nghiệm nếu đã thành lập được kế hoạch lấy mẫu bao gồm các bước cơ bản và có nhân viên thông thuộc các đặc tính của độ dễ cháy của bụi và các công đoạn trong quá trình sản xuất gây ảnh hưởng tới các đặc tính của bụi. Các cơ sở sản xuất tự thực hiện xét nghiệm thường tìm các phòng thí nghiệm hợp đồng nhận xét nghiệm các mẫu của họ và gửi kết quả về cơ sở.

Quá trình xét nghiệm đầu tiên là một xét nghiệm cơ bản theo lối “go/no go” sẽ xác định xem bụi có thể cháy trong các tình huống được đưa ra không. Các xét nghiệm này thường tốn khoảng 1000$, và khá là nhanh có kết quả. Nếu bụi không cháy được thì mọi chuyện đều ổn, nếu nó cháy trong khi xét nghiệm, cần phải thực hiện thêm một số các xét nghiệm khác để xác định nồng độ gây cháy tối thiểu, năng lượng gây cháy tối thiểu để gây ra một vụ nổ, và các thông số khác. Các xét nghiệm này có thể tiêu hao một khoản 5000$.

Thực hiện phân tích các nguy cơ từ bụi

Đánh giá các nguy cơ từ bụi là công đoạn giúp kết nối các thành phần trong đa số các cơ sở sản xuất. Nó giúp các nhóm quản lý nắm được các vấn đề then chốt và hiểu được tầm quan trọng, phạm vi của mối nguy cơ tiềm ẩn từ bụi, cũng như các tình huống góp phần làm tăng mức độ nguy hiểm, nhằm phát triển các hệ thống quản lý cần thiết để giảm bớt rủi ro và ngăn chặn các rắc rối xảy ra liên tục

Một lần phân tích nguy cơ từ bụi thường bao gồm một cuộc họp mặt với các nhân sự chủ chốt nắm rõ được các trang thiết bị trong công trình và các quy trình có liên quan. Cuộc họp này có thể có thêm một nhà tư vấn bên ngoài với vai trò cố vấn, nhưng cũng có thể bao gồm quản lý sản xuất, kỹ sư hạ tầng nhà máy, kỹ sư bảo dưỡng, thanh tra chất lượng, và cả những công nhân xử lý nguyên vật liệu. Tùy theo sản phẩm và quy trình của cơ sở sản xuất, chủ nhà máy có thể phải bố trí một chuyên viên, ví dụ như chuyên viên hóa chất tham dự vào việc phân tích.

Sau khi đã tập hợp, nhóm sẽ khảo sát từng công đoạn toàn bộ quy trình sản xuất, xác định các khía cạnh của công đoạn có khả năng góp phần tạo ra tình huống nguy hiểm. Ví dụ như, khi đổ các bao nguyên liệu nặng khoảng 50 pound vào máy nghiền, điều gì sẽ xảy ra nếu đưa vào quá nhiều hoặc quá ít nguyên liệu? Nếu bộ phận kiểm soát nhiệt độ của cỗ máy bị hỏng, liệu nó có tạo ra nguồn gây cháy không? Nếu các hệ thống kiểm soát khác cũng bị hỏng thì sao?  Liệu có thể lắp đặt hệ thống thông gió để thu gom bụi sinh ra khi đổ nguyên liệu từ các bao không? Hoặc có thể loại trừ bụi bằng cách tăng lượng nguyên liệu đưa vào hoặc đưa nguyên liệu vào theo cách khác không? Nhóm sẽ cùng nhau suy nghĩ, tiên lượng trước các vấn đề có thể xảy ra ở từng công đoạn để lập ra các kế hoạch đối phó nhằm làm giảm thiệt hại các tai họa có thể xảy ra.

Nếu không phát hiện ra vấn đề gì, nhóm sẽ chuyển sang bước tiếp theo. Nếu phát hiện được vấn đề có thể xảy ra, nhóm sẽ cùng suy nghĩ cách giải quyết vấn đề để ngăn không cho nó xuất hiện. Nếu có thể, các giải pháp kỹ thuật sẽ được thành lập để giải quyết triệt để vấn đề và ngăn ngừa sai sót do người. Nếu không thể thực hiện các giải pháp kỹ thuật, phải áp dụng biện pháp quản lý để kiểm soát hành vi của con người.

Sau khi nhóm đã hoàn tất quy trình khảo sát và xác định được các nguy cơ cũng như cấp độ của nó, có thể tiến hành phân loại ưu tiên các biện pháp và bắt đầu thực hiện các phương thức giảm bớt thiệt hại.

Đều đặn thực hiện lại việc đánh giá nguy cơ từ bụi

Không có một quy trình nào luôn cố định trong vòng đời của nó. Sẽ có những lúc bạn quyết định nâng cấp thiết bị, chỉnh sửa quy trình sản xuất, hoặc mở rông phạm vi hoạt động.  Mỗi một thay đổi quan trọng là một cơ hội để đánh giá và tự hỏi “Làm thế này sẽ có ảnh hưởng gì? Có gây ra thêm nguy hiểm không? Nếu có thì phải xử lý ra sao?”

Điều quan trọng nhất trong việc loại trừ nguy cơ từ bụi là thận trọng chú ý tới cơ sở sản xuất và các hoạt động của bản thân, nắm rõ nguyên nhân gây ra tình trạng không an toàn

Các nhà tư vấn luôn sẵn sang giúp đỡ bạn trong suốt quá trình chuẩn bị và thực hiện phân tích nguy cơ từ bụi. Dù bạn quyết định sử dụng đến nhà tư vấn hoặc tự mình xử lý, cần luôn nhớ kỹ căn bản của các hoạt động xử lý bụi có hiệu quả, lên kế hoạch và chuẩn bị kỹ càng, thực hiện nghiêm chỉnh các biện pháp làm giảm thiệt hại từ các nguy cơ đã được xác định. Từ những thảm họa trong công nghiệp trước đây cho thấy, cái giá phải trả của sự thờ ơ là quá cao.

Biên dịch: Bình Nguyên

(Nguồn tin: OHS)