Xây dựng quy trình kỹ thuật định lượng axit mandelic – sản phẩm chuyển hóa của ethylbenzen trong nước tiểu bằng phương pháp sắc ký lỏng khối phổ

TÓM TẮT

Đặt vấn đề: Ethylbenzen là tác nhân gây bệnh nghề nghiệp đã được công nhận tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Theo American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH2018) của Mỹ và nhiều nước trên thế giới đang sử dụng hai sản phẩm chuyển hóa của ethylbenzen trong nước tiểu làm chỉ số giám sát sinh học đó là chỉ số axit mandelic (MA) và axit phenylglyoxylic (PGA). Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam, chưa sử dụng chỉ số giám sát sinh học cho những người lao động có tiếp xúc nghề nghiệp với ethylbenzen do còn thiếu các quy trình phân tích định lượng các chỉ số giám sát sinh học. Để góp phần bảo vệ sức khỏe người lao động có tiếp xúc với ethylbenzen thì cần thiết phải xây dựng được các quy trình phân tích định lượng các chỉ số giám sát sinh học này.

Mục tiêu nghiên cứu: Xây dựng được quy trình kỹ thuật phân tích MA trong nước tiểu bằng phương pháp sắc ký lỏng khối phổ với độ chính xác trên 95%, giới hạn phát hiện nhỏ hơn 0,1µg/mL. Từ đó, đề xuất Bộ y tế xem xét sử dụng chỉ số giám sát sinh học cho người lao động có tiếp xúc nghề nghiệp với ethylbenzen.

Phương pháp nghiên cứu: Thực nghiệm trong phòng thí nghiệm của Viện Khoa học ATVSLĐ bằng cách ứng dụng theo tài liệu của Laboratory Procedure Manual – The Centers for Disease Control and Prevention (CDC-2012); Khảo sát trong phòng thí nghiệm: xây dựng quy trình, phân tích mẫu thực nghiệm; Lấy mẫu ngoài hiện trường: lấy mẫu nước tiểu của người lao động tại nơi làm việc.

Kết quả nghiên cứu: Nhiệm vụ đã xây dựng được quy trình kỹ thuật phân tích định lượng chỉ số axit mandelic (MA) với những thông số cơ bản là: Khoảng tuyến tính: 0,01-5µg/mL; Giới hạn phát hiện: 0,001µg/mL; Giới hạn định lượng: 0,01µg/mL. Quy trình đảm bảo tính ổn định, độ chính xác trên 95%. Giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ) tương đương và thấp hơn một số tác giả khác đã nghiên cứu; tiết kiệm được hóa chất và thời gian phân tích; Áp dụng quy trình xây dựng được đã phân tích 90 mẫu nước tiểu của 90 đối tượng tiếp xúc với ethylbenzen cho thấy có 12,22% đối tượng có nồng độ MA niệu vượt quá nồng độ tương ứng quá giới hạn cho phép của ethylbenzen trong môi trường.

(Bài viết được đăng trên Tạp chí Hoạt động KHCN số 1,2&3 – 2019)