Các cơ cấu bảo vệ máy móc thiết bị để bảo vệ người lao động trong sản xuất

Nguy hiểm luôn rình rập trong các nhà máy sản xuất, khiến an toàn của người lao động (NLĐ) trở thành ưu tiên hàng đầu. Một số mối nguy có thể gây thương tích nghiêm trọng hoặc thậm chí cướp đi sinh mạng của NLĐ. Những rủi ro này bao gồm bỏng hóa chất, sự cố điện và các bộ phận máy móc chuyển động, tất cả đều có thể gây ra rủi ro nghề nghiệp. Những tai nạn như vậy không chỉ thay đổi cuộc sống của người bị nạn theo chiều hướng xấu hơn mà còn gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp do tổn hại danh tiếng và các khoản tiền phạt nặng từ cơ quan quản lý.

Che chắn máy móc có thể cải thiện chiến lược an toàn của cơ sở. Các nhà sản xuất và nhà quản lý, những người đặt mục tiêu xây dựng môi trường làm việc an toàn, nên lắp đặt thiết bị che chắn để bảo vệ NLĐ khỏi những thương tích nghiêm trọng và tử vong.

Tại sao che chắn máy móc lại quan trọng

Ngành sản xuất ghi nhận 326.400 trường hợp thương tích trong năm 2023, trong đó có 391 trường hợp tử vong. Điều này nhấn mạnh nhu cầu bảo vệ con người tại những nơi làm việc nguy hiểm.

Các thiết bị che chắn máy móc được thiết kế để bảo vệ NLĐ khỏi các mối nguy cơ học trong quá trình vận hành thường xuyên. Các lớp che chắn bảo vệ giúp ngăn chặn các bộ phận quay, mảnh vỡ văng bắn và tia lửa, giúp nơi làm việc an toàn hơn. Mục tiêu là giảm thiểu thiệt hại bằng cách ngăn ngừa tiếp xúc ngẫu nhiên với các bộ phận chuyển động hở và các khu vực nguy hiểm.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là giữ an toàn cho mọi người. Việc che chắn thiết bị một cách đầy đủ còn mang lại lợi ích đáng kể cho các nhà sản xuất. Các nhà máy sản xuất phải ngừng hoạt động ít nhất 25 giờ mỗi tháng, ảnh hưởng đáng kể đến năng suất. Việc che chắn máy móc dẫn đến ít tai nạn hơn và sử dụng thời gian hiệu quả hơn. Giảm nguy cơ xảy ra sự cố sẽ giúp tiết kiệm chi phí yêu cầu bồi thường của NLĐ và các vấn đề pháp lý phức tạp.

Các biện pháp bảo vệ máy móc chủ đạo để bảo vệ người lao động

Sau đây là các biện pháp thiết yếu để lắp đặt tấm chắn bảo vệ máy móc hiệu quả tại nơi làm việc.

1. Tiến hành đánh giá rủi ro toàn diện

Ban quản lý tại cơ sở cần đánh giá rủi ro trước khi lắp đặt tấm chắn máy móc. Điều này bao gồm việc xác định các mối nguy do từng thiết bị gây ra, chẳng hạn như các vấn đề về nhiệt, điện và cơ học. Đánh giá cũng nên xem xét đến khoảng cách của NLĐ với máy móc để xác định các mối nguy mà họ phải đối mặt khi vận hành thiết bị.

Các yếu tố như tốc độ, vật liệu đang được xử lý và bất kỳ mối nguy nào phát sinh khi NLĐ tương tác với thiết bị nên được xem xét trong suốt quá trình đánh giá. Khi đã xác định được mối nguy, người quản lý tại cơ sở có thể quyết định loại tấm chắn bảo vệ máy nào là phù hợp nhất.

2. Lắp đặt các tấm chắn an toàn phù hợp

Các tấm chắn an toàn có nhiều loại và nên được lựa chọn dựa trên máy móc và các mối nguy cụ thể liên quan. Một số loại phổ biến nhất bao gồm:

Các tấm chắn cố định: Đây là các rào chắn hoặc vỏ bảo vệ được lắp cố định bao quanh hoàn toàn một khu vực nguy hiểm, ngăn chặn sự tiếp xúc với các bộ phận chuyển động. Ví dụ, một máy cưa tròn được sử dụng trong chế biến gỗ hoặc gia công kim loại thường có tấm chắn cố định xung quanh lưỡi cưa để ngăn không cho NLĐ tiếp xúc với lưỡi cắt.

Các tấm chắn liên động: Các tấm chắn này có cơ chế tự động tắt máy khi tấm chắn được mở hoặc tháo ra. Điều này ngăn NLĐ vô tình tiếp xúc với các bộ phận chuyển động. Ví dụ, máy ép thủy lực có tấm chắn liên động trong gia công kim loại để ngăn mọi người tiếp cận khu vực điểm kẹp khi thiết bị đang hoạt động. Nếu tấm chắn được mở, thiết bị sẽ tự động dừng lại.

Tấm chắn có thể điều chỉnh: Tấm chắn này có thể được điều chỉnh để phù hợp với kích thước của vật liệu hoặc các chi tiết khác nhau đang được xử lý. Các máy gia công kim loại tấm như máy cắt hoặc máy đột dập thường được trang bị tấm chắn có thể điều chỉnh để phù hợp với nhiều tấm kim loại có kích thước khác nhau, cung cấp phạm vi bao phủ xung quanh các cạnh cắt hoặc khu vực ép.

Tấm chắn tự điều chỉnh: Tấm chắn này tự động điều chỉnh dựa trên kích thước của vật liệu đang được xử lý. Ví dụ, máy mài bề mặt có tấm chắn tự điều chỉnh, tự động di chuyển theo chiều lên xuống của đá mài, đảm bảo luôn che chắn an toàn cho NLĐ dù đá mài ở bất kể vị trí nào.

3. Sử dụng thiết bị an toàn và công nghệ tự động hóa

Các thiết bị an toàn khác có thể bổ sung các tấm chắn vật lý để bảo vệ NLĐ tốt hơn. Khoảng 70% đến 90% tai nạn tại nơi làm việc là do lỗi của con người và các thiết bị này bảo vệ NLĐ trước khi các vấn đề trở nên phức tạp. Nhiều hệ thống tự động hóa công nghệ cao được triển khai để tăng cường an toàn, bao gồm:

Thiết bị cảm biến hiện diện: Các cảm biến này phát hiện khi NLĐ ở quá gần máy móc hoặc khu vực nguy hiểm của máy và có thể kích hoạt chức năng tắt máy tự động hoặc báo động để cảnh báo nguy hiểm. Chúng rất hữu ích đối với các thiết bị cắt nguyên liệu thô theo kích thước. Ví dụ, thiết bị cảm biến hiện diện có thể cảnh báo người vận hành khi tay của họ ở quá gần lưỡi dao.

Nút dừng khẩn cấp: Các nút này phải dễ tiếp cận và dễ thấy ở những khu vực có máy móc rủi ro cao. NLĐ phải biết cách và thời điểm sử dụng chúng để dừng máy ngay lập tức trong trường hợp khẩn cấp. Ví dụ, trong một nhà máy có máy dập kim loại lớn, các nút này cho phép NLĐ tạm dừng thiết bị nếu tay hoặc bộ phận cơ thể khác có nguy cơ bị kẹt.

Hệ thống điều khiển máy: Hệ thống tự động có thể hạn chế hoạt động của máy dựa trên các điều kiện cụ thể, giảm khả năng gây thương tích cho NLĐ. Các hệ thống này có thể được lập trình để dừng hoặc làm chậm thiết bị khi các điều kiện an toàn cụ thể không được đáp ứng. Ví dụ, máy điều khiển số bằng máy tính (CNC) có thể được lập trình với các cảm biến làm chậm máy nếu vỏ bảo vệ không được lắp đúng cách hoặc nếu có vật cản trong khu vực làm việc.

4. Cung cấp đào tạo và tập huấn phù hợp

Ngay cả những tấm chắn máy và thiết bị an toàn tốt nhất cũng không thể thay thế được tầm quan trọng của việc đào tạo NLĐ. Tất cả NLĐ, đặc biệt là những người làm việc trực tiếp với thiết bị, phải được đào tạo toàn diện về các quy trình và thực hành bảo vệ máy móc, bao gồm:

• Các dạng mối nguy mà họ có thể gặp phải.
• Tầm quan trọng của các tấm chắn an toàn và cách chúng hoạt động.
• Cách sử dụng đúng các thiết bị an toàn và nút dừng khẩn cấp.
• Cách nhận biết các dấu hiệu hao mòn hoặc trục trặc ở các tấm chắn bảo vệ máy móc.
• Tầm quan trọng của việc ngay lập tức báo cáo khi các tấm chắn bị hỏng hoặc trục trặc.

Người quản lý cơ sở phải đảm bảo NLĐ biết các giao thức an toàn và hiểu cách duy trì khoảng cách an toàn với máy móc nguy hiểm. Các buổi đào tạo an toàn định kỳ và đào tạo nhắc lại sẽ giúp NLĐ cập nhật các biện pháp an toàn mới nhất và đảm bảo họ luôn cảnh giác trong khi làm việc.

5. Duy trì thanh tra và kiểm tra định kỳ

Việc kiểm tra định kỳ giúp đảm bảo các tấm chắn máy vẫn hoạt động và phát huy hiệu quả theo thời gian. Các tấm chắn có thể bị mòn, bị lệch hoặc bị che khuất, làm giảm khả năng bảo vệ NLĐ. Tốt nhất là tuân thủ các tiêu chuẩn do nhà sản xuất thiết bị gốc đặt ra để đảm bảo bảo trì đúng cách và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Việc lập lịch bảo trì để kiểm tra máy móc, tấm chắn và thiết bị an toàn sẽ giúp xác định sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Trong quá trình kiểm tra, điều quan trọng là phải kiểm tra:

• Các tấm chắn có được lắp chắc chắn và không bị hư hỏng không.
• Các cảm biến, khóa liên động và nút dừng khẩn cấp có hoạt động bình thường không.
• NLĐ có tháo hoặc bỏ qua các tấm chắn không.
• Máy móc có cần thêm biện pháp bảo vệ hoặc cập nhật để đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn hiện hành không.

Việc duy trì nhật ký kiểm tra có thể giúp xác định các kiểu sự cố với máy móc hoặc loại tấm chắn cụ thể, cung cấp thông tin có giá trị để giải quyết các sự cố thường gặp phải. Ngoài ra, các nhật ký ghi chép này có thể hữu ích cho việc tuân thủ các quy định và kiểm tra của cơ quan quản lý.

6. Đảm bảo hệ thống báo cáo và truyền thông rõ ràng

Người lao động phải báo cáo khi nhận ra mối nguy hoặc vấn đề với hệ thống bảo vệ máy móc được lắp đặt. Tuy nhiên, 51% thương tích nghề nghiệp không được báo cáo, chủ yếu là do NLĐ lo sợ bị trả thù. Các quy trình không rõ ràng và thiếu sự tin tưởng vào ban quản lý cũng khiến việc báo cáo các mối nguy và tai nạn trở nên khó khăn.

Do đó, các nhà quản lý tại cơ sở phải thiết lập một hệ thống báo cáo an toàn rõ ràng, dễ tiếp cận để NLĐ có thể báo cáo các mối quan ngại về an toàn một cách dễ dàng. Hệ thống này phải bao gồm:

• Cách đơn giản để NLĐ báo cáo các vấn đề về tấm chắn máy móc hoặc thiết bị an toàn.
• Quy trình để giải quyết và khắc phục các vấn đề được báo cáo một cách nhanh chóng.
• Cơ chế phản hồi đảm bảo NLĐ được thông báo về cách giải quyết các mối quan tâm của họ.

Cần có sự giao tiếp rõ ràng giữa NLĐ, giám sát viên và bộ phận bảo trì để các mối nguy không bao giờ bị bỏ qua hoặc phớt lờ. Khuyến khích NLĐ đóng vai trò tích cực trong việc bảo vệ nơi làm việc có thể giúp tạo ra văn hóa an toàn trong môi trường sản xuất.

7. Luôn cập nhật thông tin về các yêu cầu theo quy định

Các quy định thường nêu rõ yêu cầu đối với tấm chắn máy móc, bao gồm quy trình lắp đặt, bảo trì định kỳ và quy trình đảm bảo an toàn cho NLĐ. Việc thường xuyên rà soát các quy định này và tham khảo ý kiến ​​của các chuyên gia an toàn hoặc cán bộ giám sát việc tuân thủ có thể giúp các cơ sở bám sát các tiêu chuẩn mới nhất.

Phòng ngừa tai nạn trước khi chúng xảy ra

Việc lắp đặt tấm chắn máy móc đúng cách là cốt lõi của việc bảo vệ NLĐ trong ngành sản xuất. Lợi ích của biện pháp này, cùng với các biện pháp an toàn khác, không chỉ dừng lại ở việc ngăn ngừa tai nạn lao động mà còn tạo ra một nơi làm việc an toàn và năng suất hơn, giảm thiểu rủi ro pháp lý và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn. Bằng cách ưu tiên bảo vệ máy móc và an toàn cho NLĐ, các nhà sản xuất có thể bảo vệ tài sản có giá trị nhất của mình, đó chính là lực lượng lao động.

Biên dịch: Bích Hà