Chiến lược quản lý rủi ro an toàn tại các công trường thi công dự án truyền tải và chuyển đổi điện

Với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Trung Quốc, lĩnh vực điện lực cũng đã có được không gian phát triển tốt hơn, khối lượng các dự án điện không ngừng tăng lên. Với việc mở rộng dần quy mô các dự án truyền tải và chuyển đổi điện, độ khó của công tác quản lý rủi ro an toàn cũng ngày càng tăng. Trong quá trình thi công các dự án truyền tải và chuyển đổi điện, do tính phức tạp và đặc thù của các dự án, có thể xảy ra nguy cơ điện giật, hỏa hoạn, ngã cao, va chạm vật thể, ngộ độc, ngạt thở, sụp đổ, chấn thương cơ học, chấn thương khi nâng và các yếu tố rủi ro an toàn khác. Nếu các biện pháp kiểm soát có mục tiêu không được xây dựng kịp thời, những rủi ro này có thể dẫn đến tai nạn lao động, không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động an toàn của các doanh nghiệp điện mà còn đe dọa nghiêm trọng đến sự an toàn tính mạng và tài sản của con người.

Quản lý an toàn các dự án truyền tải và chuyển đổi điện là một loạt các hành vi quản lý do các nhà quản lý dự án thực hiện cho dự án. Quản lý rủi ro an toàn đã trở thành một phần quan trọng trong quá trình quản lý thi công các dự án truyền tải và chuyển đổi điện. Do đó, bài báo này thảo luận về quản lý rủi ro an toàn của công trường xây dựng kỹ thuật truyền tải và chuyển đổi điện ở Trung Quốc từ góc độ của đơn vị quản lý thi công công trình điện, phân tích các vấn đề tồn tại trong quản lý rủi ro an toàn của công trường thi công kỹ thuật truyền tải và chuyển đổi điện, và đưa ra các đề xuất quản lý rủi ro an toàn tương ứng, bao gồm đào tạo an toàn, đào tạo nhân viên quản lý an toàn, thiết lập và cải thiện các cơ chế quản lý có liên quan.

1. Yêu cầu về quản lý rủi ro an toàn tại công trường xây dựng kỹ thuật truyền tải và chuyển đổi điện

Công tác quản lý thi công công trình phải tuân thủ “lấy con người làm trọng tâm, tính mạng là trên hết”, luôn đặt công tác an toàn vào vị trí cực kỳ quan trọng, thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tiên tiến trong an toàn xây dựng tại công trường, thúc đẩy nâng cấp công nghệ và thiết bị, giảm thiểu rủi ro trong thi công và nâng cao mức độ an toàn cần thiết.

Rủi ro an toàn thi công dự án truyền tải và chuyển đổi điện là bản mô tả toàn diện về khả năng xảy ra một số rủi ro có thể lường trước được, mức độ nghiêm trọng của hậu quả và tần suất xảy ra tai nạn trong quá trình thi công dự án truyền tải và chuyển đổi điện. Theo các nguyên tắc xác định sơ bộ, đánh giá lại và kiểm soát theo cấp độ, rủi ro an toàn xây dựng của dự án truyền tải và chuyển đổi điện được kiểm soát. Đơn vị quản lý thi công phải thực hiện trách nhiệm giám sát và quản lý rủi ro an toàn, thực hiện đầy đủ quy trình quản lý rủi ro an toàn thi công các dự án truyền tải và chuyển đổi điện để đảm bảo rằng rủi ro luôn có thể kiểm soát và nằm trong tầm kiểm soát. Đơn vị quản lý thi công phải thực hiện quản lý rủi ro an toàn xây dựng theo yêu cầu; Nắm vững rủi ro hoạt động quản lý xây dựng từ cấp độ 3 trở lên, giám sát việc nộp hồ sơ xin cấp phép rủi ro từ cấp độ 3 trở lên, bố trí cán bộ quản lý theo đúng yêu cầu; Báo cáo kịp thời, chính xác thông tin quản lý hoạt động rủi ro từ cấp độ 3 trở lên.

Phân loại rủi ro hoạt động: Rủi ro an toàn thi công dự án truyền tải và chuyển đổi điện được chia thành bốn cấp: rủi ro nghiêm trọng, rủi ro cao, rủi ro phổ biến và rủi ro thấp, được đánh dấu lần lượt bằng màu đỏ, cam, vàng và xanh. Mức độ rủi ro được phân loại theo biểu mẫu đăng ký rủi ro cơ bản, được chia thành năm cấp từ lớn đến nhỏ. Mối quan hệ tương ứng giữa bốn mức độ rủi ro an toàn và mức độ rủi ro thi công như sau:

Kiểm soát kế hoạch hoạt động rủi ro: Sau khi nhận được thông tin rủi ro, đơn vị quản lý thi công sẽ xem xét thông tin đó với tình hình thực tế tại công trường và báo cáo lên phòng quản lý cơ sở hạ tầng cấp trên. Rủi ro thứ cấp sẽ do đơn vị quản lý thi công ban hành và cảnh báo sớm sẽ được gỡ bỏ sau khi hoàn thành hoạt động rủi ro.

Kiểm soát quy trình hoạt động rủi ro: Triển khai giám sát video từ xa trong quá trình hoạt động rủi ro. Sẽ có nhân viên kiểm soát rủi ro giám sát ở mọi cấp. Đồng thời, cán bộ quản lý các cấp và thanh tra an toàn áp dụng hình thức kiểm tra, giám sát “bốn không hai thẳng”, thực hiện trách nhiệm về rủi ro đối với vị trí công tác theo yêu cầu.

Công khai rủi ro: Nơi làm việc có rủi ro phải lập ba hoặc nhiều bảng kiểm soát rủi ro tại công trường xây dựng.

2. Một số tồn tại trong công tác quản lý rủi ro an toàn tại công trường thi công dự án truyền tải và chuyển đổi điện

Do khó khăn ngày càng tăng trong việc xây dựng các dự án truyền tải và chuyển đổi điện, các yêu cầu ngày càng cao hơn được đưa ra đối với công tác quản lý của các phòng ban khác nhau và trình độ chuyên môn của nhân viên xây dựng. Do đó, công tác quản lý an toàn cần được tăng cường hơn nữa để hạn chế xảy ra các vụ tai nạn lao động khác nhau. Trong quá trình xây dựng các dự án truyền tải và chuyển đổi điện, có những vấn đề như nhận thức yếu kém về rủi ro an toàn của nhân viên phụ trách liên quan và nhân viên thi công, năng lực chuyên môn yếu kém của nhân viên quản lý rủi ro an toàn và cơ chế quản lý an toàn không hoàn hảo, bao gồm:

Nhân viên thi công có nhận thức yếu về rủi ro an toàn: Do đặc điểm của dự án truyền tải và chuyển đổi điện liên quan đến nhiều chuyên ngành, khối lượng thi công kỹ thuật lớn, số lượng nhân sự thi công lớn, trong quá trình thi công thực tế dự án truyền tải và chuyển đổi điện, nhân viên thi công do nhà thầu phụ tuyển dụng có trình độ văn hóa thấp và trình độ chuyên môn không đồng đều. Một số nhân viên thi công thậm chí còn không tham gia đào tạo an toàn và thiếu nghiêm trọng nhận thức về an toàn. Năm 2017, một vụ tai nạn tháp ngược đã xảy ra tại công trường thi công truyền tải và chuyển đổi điện của một công ty điện lực, khiến 4 người tử vong và 1 người bị thương, thiệt hại kinh tế trực tiếp hơn 5 triệu nhân dân tệ. Sau khi điều tra, do đơn vị vận hành công trường chưa xác nhận các kết nối tại công trường có chắc chắn không và thiết bị có đáp ứng yêu cầu không nhưng đã vội vã tiến hành thi công. Trong quá trình thi công, khung sắt bị đổ, nhân viên thi công bị rơi từ trên cao xuống cùng với tháp. Do đó, việc đào tạo kỹ năng chuyên môn, huấn luyện an toàn cho nhân viên thi công là cần thiết và cấp thiết.

Thiếu nhân sự quản lý an toàn chuyên nghiệp cao: Trong quá trình thi công dự án truyền tải và chuyển đổi điện, chất lượng chuyên môn của cán bộ quản lý an toàn ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và chất lượng của dự án, là những ưu tiên hàng đầu. Trong nhiều dự án truyền tải và chuyển đổi điện, đơn vị thi công không chú trọng đến vai trò chủ chốt của cán bộ quản lý an toàn trong quá trình thi công dự án, và bộ phận quản lý an toàn được thành lập chủ yếu để đối phó với công tác kiểm tra của cấp trên và bộ phận giám sát an toàn. Cách bịt tai và trộm chuông này đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến mức độ quản lý an toàn của các doanh nghiệp. Năm 2015, trong quá trình thi công một công trình truyền tải và chuyển đổi điện, đã xảy ra sự cố điện giật do thiếu nhân sự quản lý an toàn, ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ dự án thi công, khiến ba nhân viên tử vong và hai nhân viên bị thương nặng.

Quản lý rủi ro an toàn chỉ là hình thức: Trong thực tế, nhìn chung có hai vấn đề trong quản lý rủi ro an toàn. Thứ nhất, hệ thống quản lý rủi ro an toàn không hoàn hảo, không vững chắc, tức là không có quy tắc để tuân thủ; thứ hai, hệ thống quản lý rủi ro an toàn toàn diện đã được xây dựng, nhưng khó thực hiện vì không phù hợp và vì các lý do khác, tức là có những quy tắc không được tuân thủ. Những vấn đề quản lý an toàn này đã trở thành điểm yếu của sự phát triển ổn định của các dự án truyền tải và chuyển đổi điện, và theo báo cáo tai nạn trong những năm trước, rủi ro an toàn đã không được chú ý đến, và sau đó dẫn đến một số tai nạn lao động. Trong quá trình thi công một số dự án truyền tải và chuyển đổi điện, vì chạy theo tiến độ dự án nên công tác quản lý rủi ro an toàn không được các đơn vị liên quan chú trọng và dễ bỏ qua việc thực hiện nghiêm ngặt công tác quản lý rủi ro an toàn. Đồng thời, trong quá trình giám sát quản lý rủi ro an toàn, do cơ chế giám sát không hoàn hảo, nên các giám sát viên không thể thực sự phát huy vai trò giám sát một cách hiệu quả. Ngoài ra, còn có một số nhân viên quản lý rủi ro an toàn, trong công tác quản lý an toàn, chưa thực sự tuân thủ các quy định và các hệ thống khác nhau của công ty, việc chuẩn bị dữ liệu kiểm soát rủi ro an toàn chưa nghiêm túc, chưa chặt chẽ, chỉ dùng để đối phó với sự kiểm tra của cấp trên và bộ phận giám sát an toàn, khiến công tác kiểm soát rủi ro an toàn mang tính hình thức, hời hợt.

3. Đề xuất về quản lý rủi ro an toàn tại công trường xây dựng kỹ thuật truyền tải và chuyển đổi điện

Dự án truyền tải và chuyển đổi điện phải tăng cường kiểm soát rủi ro và tăng cường quản lý an toàn để đảm bảo tiến độ và hoàn thành dự án được thuận lợi. Do đó, cần nâng cao nhận thức về quản lý rủi ro, không ngừng cải thiện cơ chế quản lý rủi ro an toàn, giảm thiểu xảy ra tai nạn rủi ro và tổn thất kinh tế sau này.

Tăng cường quản lý giáo dục và đào tạo an toàn cho nhân viên xây dựng: Trong quá trình thi công dự án truyền tải và chuyển đổi điện, cần phải khắc sâu ý thức an toàn vào trong tâm trí của mỗi cán bộ, công nhân thi công. Mỗi nhân viên thi công phải được huấn luyện và đào tạo an toàn thường xuyên, xem xét các thông báo vi phạm gần đây và phân tích các trường hợp tai nạn, đồng thời cán bộ quản lý phải công khai hệ thống, quy trình và quy định làm việc an toàn có liên quan, lập hồ sơ đào tạo nhân viên và thực hiện nghiêm ngặt hệ thống quản lý an toàn. Ví dụ, các hoạt động ngày an toàn vào thứ Sáu hàng tuần, nghiên cứu tài liệu đào tạo an toàn do bộ phận giám sát an toàn của công ty ban hành; nghiên cứu các quy trình an toàn thống nhất và tham gia kỳ thi tiếp cận an toàn, chỉ những người có kết quả đạt yêu cầu mới được vào công trường, để đảm bảo rằng các quy trình an toàn được hiểu đầy đủ.

Đào tạo nhân sự quản lý an toàn chuyên nghiệp cao: Cán bộ quản lý rủi ro an toàn cần tăng cường trách nhiệm công việc của mình và thực hiện nhận dạng rủi ro theo nội dung thi công của các dự án truyền tải và chuyển đổi điện, nêu gương và hướng dẫn đội ngũ thi công tăng cường thi công an toàn trong quá trình thi công thực tế. Cán bộ quản lý an toàn phải tham gia đào tạo giáo dục an toàn do công ty tổ chức theo kế hoạch đào tạo an toàn hàng năm hoặc do đơn vị cấp trên tổ chức, hiểu sâu nội dung đào tạo, nâng cao trình độ quản lý an toàn và kỹ năng một cách hiệu quả. Đồng thời, thường xuyên tham gia cuộc họp giám sát kiểm soát rủi ro an toàn do công ty tổ chức, sắp xếp kế hoạch thi công, tiến hành phân tích rủi ro an toàn và xây dựng các biện pháp kiểm soát tương ứng.

Thiết lập Hệ thống quản lý rủi ro an toàn hoàn chỉnh: Cần sử dụng hiệu quả nền tảng kiểm soát rủi ro sản xuất an toàn bằng cách đưa tất cả các kế hoạch hoạt động vào nền tảng để quản lý. Tất cả các công trường xây dựng phải mở video và đồng thời tải lên các biên bản thi công, kế hoạch thi công và dữ liệu dự án kỹ thuật khác để giám sát viên an toàn kiểm tra bất cứ lúc nào. Đồng thời, sử dụng các phương tiện điện tử như máy ảnh điện tử và máy tính bảng để tăng cường quản lý rủi ro an toàn và đưa ra các quy tắc, quy định và phương pháp đánh giá vi phạm tương ứng

Xây dựng Cơ chế làm việc của Mạng lưới an toàn ba cấp: Cần triển khai hệ thống họp thường kỳ của mạng lưới an toàn và tăng cường quản lý an toàn để đạt được “cộng hưởng tần số giống nhau” và “truyền đạt các trách nhiệm và yêu cầu về an toàn đến cấp cơ sở, việc triển khai đến tuyến đầu và việc triển khai đến các đơn vị” một cách hiệu quả. Ngoài ra, đơn vị thi công nên bổ nhiệm nhân viên an toàn toàn thời gian hoặc bán thời gian để tham gia cuộc họp hàng tháng của mạng lưới an toàn cấp đơn vị. Cuộc họp do phòng giám sát an toàn của công ty tổ chức, do người phụ trách phòng giám sát an toàn chủ trì, có sự tham dự của nhân viên giám sát an toàn (bao gồm cả đội giám sát an toàn) và  nhân viên an toàn của các phòng ban liên quan. Sau đó, nhân viên an toàn của đơn vị thi công chịu trách nhiệm tổ chức cuộc họp thường kỳ của mạng lưới an toàn cấp nơi làm việc, và người phụ trách đơn vị thi công chủ trì, người quản lý phòng dự án của chủ sở hữu và nhân viên an toàn tham gia.

Thúc đẩy hơn nữa công tác điều tra và quản lý rủi ro an toàn: Cần củng cố vững chắc khái niệm “nguy cơ tiềm ẩn chính là tai nạn”, để hiểu sâu sắc về mức độ nghiêm trọng và phức tạp của tình hình an toàn sản xuất hiện nay, theo nguyên tắc “điều tra toàn diện, quản lý theo thứ bậc, kiểm soát vòng kín”, tập trung điều tra, quản lý công tác an toàn, thiết bị chuyên dụng, nhân lực thi công và các nguy cơ tiềm ẩn khác, kiên quyết ngăn ngừa mọi loại tai nạn lao động.

4. Kết luận

Chỉ bằng cách tuân thủ khái niệm phát triển an toàn, thực hiện chính sách “an toàn là trên hết, phòng ngừa là trên hết trước và xử lý toàn diện”, chuẩn hóa quản lý rủi ro an toàn xây dựng của các dự án truyền tải và chuyển đổi điện, thực hiện đầy đủ công tác kiểm soát rủi ro an toàn ở mọi khía cạnh mới có thể đảm bảo tốt hơn sự an toàn của con người và thiết bị trong quá trình thi công, để đảm bảo vận hành lưới điện an toàn và ổn định, với mục đích thúc đẩy cải thiện tiến độ ổn định và phát triển lâu dài của ngành điện.

Nguồn: Tạp chí KH An toàn – Sức khỏe và Môi trường lao động số 3/2024