Chiếu sáng tốt – Năng suất lao động cao hơn – Phần 1

Rất nhiều công trình nghiên cứu đã chứng tỏ được rằng chiếu sáng tốt hơn sẽ càng có lợi vì hiệu quả đạt được cao hơn. Cải thiện chiếu sáng tại một số xí nghiệp sẽ thường xuyên tăng năng suất lao động thêm 10% và giảm đi 30% các hỏng hóc.

Chiếu sáng tốt hơn không có nghĩa là mua nhiều bóng đèn hơn và sài nhiều điện hơn. Ánh sáng thiên nhiên bao giờ cũng tốt hơn ánh sáng nhân tạo. Trong chiếu sáng thì việc bố trí chiếu sáng và duy trì đảm bảo ánh sáng đều quan trọng như nhau. Thí dụ một chút thay đổi nền quan sát sẽ giúp công nhân thao tác có hiệu quả một công việc mà lẽ ra phải đòi hỏi tăng độ chiếu sáng lên gấp ba lần.

Trong bài này bạn sẽ biết cách làm thế nào để đạt được một chế độ chiếu sáng tốt hơn, có cơ hội tốt để không phải trả thêm tiền điện và thậm chí bạn có thể phải trả ít hơn. Dù sao đi chăng nữa sự kinh doanh của bạn và cả những công nhân đều sẽ có lợi nhờ những cải thiện này.

Trước hết chúng ta phải xác định xem có những trang thiết bị chiếu sáng nào cần phải cải thiện không. Các yêu cầu về chiếu sáng phụ thuộc vào ba yếu tố sau:

– Đặc điểm công việc

– Thị lực công nhân

– Môi trường đang làm việc

Thí dụ thợ sửa chữa đồng hồ cần nhiều ánh sáng hơn thợ cơ khí trong xưởng máy. Công nhân già cần nhiều ánh sáng gấp đôi so với công nhân trẻ.

Những yếu tố này làm phức tạp thêm việc tính toán mức độ chiếu sáng cần thiết bằng cách sử dụng công cụ và bảng biểu. Tuy thế chúng ta lại học được nhiều bằng cách đi quanh chỗ làm việc, quan sát những người công nhân và hỏi họ về những vấn đề liên quan tới thị giác của họ. Nếu công nhân sử dụng một tư thế khó khăn, dí sát mắt vào công việc thì rất dễ thấy rằng ở đây thể nào cũng có vấn đề. Nếu xuất hiện nguồn sáng không được che chắn trong thị trường của công nhân thì chính nó sẽ làm giảm hiệu quả công việc.

Chương trình cải thiện của bạn sẽ có ảnh hưởng rất ít nếu như thị lực của công nhân không đủ. Một công trình nghiên cứu tại một xưởng máy đã phát hiện ra rằng 37% số công nhân đang đeo kính cần được cấp đơn mua kính mới và 69% công nhân không đeo kính cần phải đeo kính. Công ty của bạn rất có thể cũng nằm trong tình trạng như vậy. Đó là lí do vì sao mà chúng tôi đề cập tới việc bạn cần phải tiến hành một đợt kiểm tra thị lực cho các công nhân. Nếu như có một số công nhân không chịu theo sự khuyên bảo về việc đeo kính thì bạn sẽ biết ngay là đã có vấn đề và những nguyên nhân khả dĩ làm giảm hiệu quả công việc.

Cùng với việc ghi nhớ những tư tưởng vừa nêu trên, sáu quy tắc nêu ra dưới đây sẽ giúp bạn cải thiện chiếu sáng tại xí nghiệp của mình.

Tận dụng tối đa ánh sáng thiên nhiên

Ánh sáng thiên nhiên là nguồn ánh sáng tốt nhất và rẻ nhất, tuy vậy các xí nghiệp nhỏ lại rất ít tận dụng. Hãy xác định diện tích sàn của gian xưởng và diện tích các cửa sổ, cửa trời. Nếu không đảm bảo được diện tích cửa sổ tối thiểu phải bằng một phần ba diện tích sàn nhà thì có thể là bạn chưa tận dụng được ánh sáng tự nhiên. Tuy vậy hãy thận trọng: cửa sổ và cửa trời cùng với việc đảm bảo ánh sáng sẽ cấp nhiệt khi thời tiết nóng và làm mất nhiệt khi thời tiết lạnh.

Khi suy tính về cửa sổ hoặc cửa trời thì phải nhớ rằng cửa sổ càng cao thì càng cho nhiều ánh sáng. Cửa trời cho gấp đôi ánh sáng so với cửa sổ thấp, ngay cả khi cửa sổ này không bị che chắn bởi máy móc, kho, vật khác. Nếu xí nghiệp của bạn không có cửa trời thì phải tính tới việc thay một tấm lợp khác bằng chất dẻo xuyên sáng. Thiếu sự lau rửa thường xuyên sẽ làm giảm từ 10 đến 20% ánh sáng nếu không muốn nói là hơn nữa. Cần đặc biệt quan tâm tới cửa trời, vì rất khó với tới nên chẳng ai lau rửa chúng cả.

Lựa chọn đúng đắn lớp sơn, phủ cho trần nhà tường và thiết bị sẽ có thể giảm được một phần chi phí cho chiếu sáng. Đồng thời sẽ giúp bạn tạo được một môi trường làm việc dễ chịu, hưng phấn và nhờ đó nâng cao những chuẩn mực về sạch sẽ và ngăn nắp. Những lợi ích đạt được ở đây là do ánh sáng phản xạ bị suy giảm, ánh sáng khuếch tán đều hơn và giảm được sự tương phản độ chói. Để tăng độ khuếch tán của ánh sáng phản xạ và chiếu sáng đều trong phòng, nên làm cho trần nhà càng trắng càng tốt, lớp vữa trát nhám có màu trắng là tốt nhất. Để tránh sự chói loá có hại, không nên sơn phủ các bề mặt tường rực rỡ quá, chói quá hoặc lấp lánh quá. Những màu trắng hơi xanh một chút bao giờ cũng tốt hơn màu trắng đơn thuần. Bố trí mầu hơi thẫm ở phía dưới tầm nhìn là rất tốt. Thiết bị như máy móc, bàn nguội, bàn làm việc thông thường nên có màu sẫm hơn bề mặt tường và phải khác màu với tường, trần để dễ nhìn thấy.

Cho dù bạn đã có một hệ thống cửa trời đầy đủ thì cũng rất có thể là sự phân bố ánh sáng trên diện tích làm việc không đều. Phải chú ý tới vấn đề này và sắp xếp bàn làm việc và máy móc để giảm đến mức tối thiểu những vùng bị che tối. Những công việc đòi hỏi mức chiếu sáng cao phải được bố trí sát cửa sổ và có thể xếp vào cùng một nhóm để bố trí chiếu sáng bổ sung.

Tránh chói loá

Chói loá có nghĩa là sự xuất hiện những điểm hoặc bề mặt quá sáng trong thị trường. Chói loá thường là một trong những nguyên nhân làm giảm năng xuất lao động và chất lượng sản phẩm. Chói loá làm giảm khả năng nhìn thấy, gây khó chịu, bực bội và mỏi mắt. Có thể đảm bảo độ nhìn rõ của mắt bằng cách giảm độ chói loá và không cần tăng cường độ ánh sáng.

Có hai loại chói loá: chói loá trực tiếp và chói loá phản xạ (gián tiếp).

Chói loá trực tiếp là do nguồn sáng gây ra ở trong thị trường (Hình 1).

Để giảm chói loá từ cửa sổ có thể:

– Dùng nan chớp, rèm che, mái hiên, cây xanh hoặc giàn dây leo.

– Thay đổi, cải tạo lại các cửa sổ để giảm độ xuyên sáng.

– Thay đổi hướng của chỗ làm việc. Người làm việc không đối mặt với nguồn sáng mà phải chọn vị trí sao cho cửa sổ ở sau lưng hoặc ở bên cạnh.

Để tránh chói loá từ những bóng đèn:

– Không được để các bóng đèn trần trong phạm vi thị trường của người lao động.

– Phải sử dụng chao chụp đèn. Mặt trong của chụp đèn nên có sơn màu tối và nhám đục.

– Phải treo các chụp đèn đủ thấp để đảm bảo các bề mặt chói được che kín hoặc đủ cao để các bề mặt chói không nằm trong thị trường của người làm việc (Hình 2).

Chói loá phản xạ (gián tiếp – Hình 3,4): Mặc dù chúng ta đã tránh được chói loá trực tiếp song vẫn còn chói loá phản xạ. Để giảm bớt sự mất tập trung chú ý gây ra bởi chói loá phản xạ trên các bề mặt nhẵn bóng của máy móc chúng ta có thể:

– Đổi lại vị trí của nguồn sáng.

– Giảm bớt độ chói của nguồn sáng.

– Làm cho bề mặt nền trung gian sáng hơn bằng cách đặt một tấm chắn có mầu sáng ở phía sau nơi thao tác.

(Nguồn tin: Trích ấn phẩm “Năng suất lao động cao hơn và nơi làm việc tốt hơn”, tác giả J.E.Thurman, A.E.Louzine, K.Kogi)