Phương pháp xác định rủi ro an toàn và sức khỏe nghề nghiệp ở cơ sở sản xuất công nghiệp

TÓM TẮT

Trong những năm gần đây, Viện Khoa học An toàn và Vệ sinh lao động đã tiến hành nghiên cứu về quản lý rủi ro an toàn vệ sinh lao động (RR ATVSLĐ) trong một số ngành sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, việc thiếu định nghĩa rõ ràng và thống nhất về khái niệm “rủi ro ATVSLĐ” gây khó khăn trong việc nhận diện, đánh giá, phân loại và từ đó làm hạn chế hiệu quả của các hoạt động quản lý và can thiệp.

Trên thế giới, xu hướng hiện nay là chuyển từ quản lý ATVSLĐ truyền thống sang quản lý rủi ro nghề nghiệp (RRNN), vốn là cách tiếp cận tổng thể hơn. Việc xác định đúng đối tượng quản lý – chính là RRNN – có ý nghĩa quan trọng cả về phương pháp luận lẫn ứng dụng thực tiễn.

RRNN tại một vị trí làm việc hoặc cơ sở sản xuất không phụ thuộc vào mục đích phân tích hay công cụ đánh giá, mà có thể được xác định theo hai hướng: trực tiếp (dựa trên số liệu thống kê thực tế) hoặc gián tiếp (qua các mô hình đánh giá, dự báo). Việc phân loại rủi ro sau khi xác định sẽ phụ thuộc vào mục tiêu quản lý cụ thể.

Bài viết trình bày ba nội dung chính: (1) Khái niệm, định nghĩa và ma trận xác định RRNN; (2) Phương pháp trực tiếp xác định RRNN tại nơi làm việc và cơ sở sản xuất; và (3) Phương pháp gián tiếp xác định RRNN tại nơi làm việc và cơ sở sản xuất.

RRNN bao gồm các nhóm rủi ro tổn thương người lao động (RRTNLĐ), bệnh nghề nghiệp (RRBNN) và điều kiện lao động (RRĐKLĐ). Việc chuyển sang quản lý RRNN đòi hỏi phương pháp phân tích toàn diện để bao quát đầy đủ đặc trưng của các loại rủi ro nghề nghiệp.

Hai phương pháp xác định RRNN – trực tiếp và gián tiếp – có thể được áp dụng linh hoạt trong bối cảnh thực tiễn của Việt Nam hiện nay, khi hệ thống thống kê dữ liệu ATVSLĐ còn chưa hoàn chỉnh. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các phương pháp này, đặc biệt theo hướng tích hợp thêm yếu tố sức khỏe người lao động vào quá trình đánh giá rủi ro.

(Bài viết được đăng trên Tạp chí Hoạt động KHCN số 1,2&3-2020)