Khẩu trang và bán mặt nạ lọc bụi
– Loại khẩu trang 1 mảnh, làm bằng 2 hoặc nhiều lớp vải, xô từ lâu nay vẫn được sử dụng trong nhiều ngành nghề. Song loại khẩu trang này lại không có khả năng lọc được các loại bụi có kích thước nhỏ hơn 5mm gây ra bệnh bụi phổi.
– Loại khẩu trang có kết cấu 2 mảnh, được may hoặc dán 2 hoặc nhiều lớp bông tổng hợp, ở giữa có lớp giấy lọc với hiệu suất lọc cao (≥ 80%, ≥ 94% và ≥ 99,9%) đối với bụi có kích thước nhỏ. Phần che mũi của khẩu trang có lá nhôm kẹp để ngăn chặn bụi xâm nhập vào trong theo đường khe mũi. Khẩu trang được sản xuất theo 3 cỡ (S, M và L) phù hợp với các cỡ mặt nhỏ, vừa và lớn của người dùng. Nhờ vậy khẩu trang mới có tác dụng lọc được các loại bụi nhỏ và vì thế phòng chống được bệnh bụi phổi.
– Khẩu trang giấy hoặc khẩu trang ép bằng bông tổng hợp do Viện nghiên cứu KHKT Bảo hộ lao động và một vài cơ sở khác sản xuất cũng có hiệu suất lọc bụi không thua kém nhiều so với khẩu trang lọc bụi cùng loại của nước ngoài nên có thể dùng để phòng chống bệnh bụi phổi. Một số loại khẩu trang giấy của nước ngoài, có hiệu quả lọc bụi rất cao (99,9%), song thường chỉ để dùng một lần, chưa phù hợp với điều kiện trong nước. Khẩu trang lọc bụi nhẹ nhàng, tiện sử dụng, giá rẻ hơn bán mặt nạ, nên được nhiều người lao động chấp nhận sử dụng.
Khẩu trang và bán mặt nạ lọc bụi
Bán mặt nạ lọc bụi: gồm 3 phần chính: Phần che mũi, mồm và một phần mặt có gắn các van thở, hộp lọc và dây đeo. Hộp lọc chứa các lớp giấy hoặc bông tổng hợp có tác dụng lọc bụi (phin lọc). Cũng có loại bán mặt nạ không có hộp lọc, phần che mũi mồm đồng thời làm chức năng của phin lọc bụi. Bán mặt nạ có thể lọc được các loại bụi to nhỏ khác nhau, thời gian sử dụng dài hơn khẩu trang, vì thế dùng được ở nơi có nồng độ bụi cao hơn. Song bán mặt nạ nặng, độ cản thị trường lớn và giá cả cao hơn so với khẩu trang. Do vậy nó thường chỉ được dùng ở những nơi có nồng độ bụi cao (nghiền đá, đóng bao xi măng…).
Yêu cầu chất lượng (TCVN 7312,7313,7314:2003 và BS EN 143:2000)
Khẩu trang và bán mặt nạ lọc bụi đều phải thỏa mãn các yêu cầu chính đưa ra trong bảng
Kiểm tra chất lượng
– Kiểm tra chất lượng khi xuất xưởng: Việc này do người sản xuất đảm nhận và được tiến hành theo tiêu chuẩn: TCVN 7312-2003 Phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp-Khẩu trang có tấm lọc bụi, EN143:2000 Phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp-Phin lọc bụi-Yêu cầu kỹ thuật, thử nghiệm, ghi nhãn.
– Kiểm tra chất lượng trước và trong quá trình sử dụng: Người sử dụng lao động và người lao động có trách nhiệm thực hiện việc kiểm tra này. Thường việc kiểm tra chỉ tiến hành một cách đơn giản bằng cảm quan, cảm giác, ví như thử độ kín: Khẩu trang được đeo ngay ngắn, người dùng úp hai lòng bàn tay ôm lấy khẩu trang và hít vào, thở ra vài lần xem có phát hiện thấy khẩu trang ôm lấy mặt (khi hít vào) hoặc luồng khí thở ra có rò qua đường biên tiếp xúc với mặt của khẩu trang hay không (khi thở ra).
Lưu ý khi lựa chọn, sử dụng và bảo quản
a. Lựa chọn
– Chỉ lựa chọn những loại khẩu trang và bán mặt nạ lọc bụi có xuất xứ rõ ràng, có văn bản hợp chuẩn, hợp quy hoặc kết quả giám định chất lượng phù hợp tiêu chuẩn hiện hành.
– Chọn dùng khẩu trang lọc bụi khi nồng độ bụi không lớn hơn 10 lần tiêu chuẩn cho phép. Tuy nhiên chỉ dùng khẩu trang có kết cấu 2 mảnh hoặc 1 mảnh được ép định hình, có lá nhôm kẹp mũi, vật liệu làm khẩu trang là giấy hoặc bông hóa học có lớp giấy lọc ở giữa. Không được dùng khẩu trang thông thường có kết cấu 1 mảnh, được may bằng các loại vải: xô, phin, tuyn, và không có lá nhôm kẹp mũi.
– Chọn dùng bán mặt nạ lọc bụi khi nồng độ bụi lớn hơn 10 lần tiêu chuẩn cho phép
– Chọn dùng bán mặt nạ được cấp khí sạch từ xa khi nồng độ bụi lớn hơn 50 lần tiêu chuẩn cho phép
– Chọn những loại khẩu trang và bán mặt nạ có hiệu suất lọc bụi cao ở mức có thể: ≥ 94% hoặc 99,5%
– Chọn dùng khẩu trang hoặc bán mặt nạ có cỡ phù hợp: Cỡ 1 (S), cỡ 2 (M), cỡ 3 (L),
vì nó bảo đảm kín khít chống bụi lọt vào qua đường biên tiếp xúc giữa mặt người dùng và khẩu trang hoặc bán mặt nạ.
b. Sử dụng
– Đeo khẩu trang hoặc bán mặt nạ đúng theo chỉ dẫn của nhà sản xuất:
+ Đeo khẩu trang hoặc bán mặt nạ ngay ngắn, che kín mũi, miệng
+ Bóp lá nhôm kẹp lấy sống mũi (nếu là khẩu trang)
+ Xiết lại dây đeo để khẩu trang hoặc phần mặt của bán mặt nạ áp sát vào mặt
+ Kiểm tra độ kín: Đối với khẩu trang, dùng hai bàn tay ôm lấy khẩu trang, đối với bán mặt nạ, dùng một bàn tay bịt van thở vào, sau đó hít mạnh, nếu thấy phần mặt bị xẹp lại ôm lấy mặt là kín. Nếu không kín, phải chỉnh sửa cách đeo.
Chú ý: Để bảo đảm độ kín, người sử dụng phải cạo sạch râu. Đối với người để râu, phải sử dụng loại bán mặt nạ hoặc mặt nạ được cấp khí sạch.
– Phải khử bụi khẩu trang hoặc bán mặt nạ sau khi sử dụng bằng cách rung rũ (dùng máy hút bụi là tốt nhất) trước khi đưa vào nơi cất giữ.
– Phải thay mới khẩu trang hoặc tấm lọc bụi của bán mặt nạ khi thấy khó thở trong quá trình sử dụng.
c. Chăm sóc, bảo quản
– Thường xuyên lau chùi phần mặt và thân hộp lọc của bán mặt nạ bằng tấm vải bông khô
– Có thể rũ khẩu trang hoặc tấm lọc bụi của bán mặt nạ trong nước hoặc dưới vòi nước, phơi khô nơi râm mát rồi cất giữ để sử dụng lại với số lần khoảng 3-7 lần.
– Cấm vò giặt khẩu trang hoặc tấm lọc của bán mặt nạ.
————————————–
(Nguồn tin: Theo tài liệu: Bảo hộ lao động, NXB Lao động, 2012)