Vai trò của Lãnh đạo trong xây dựng văn hóa an toàn tại nơi làm việc

Lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong việc định hình văn hóa tổ chức và điều này đúng khi nói đến an toàn tại nơi làm việc. Bằng cách thiết lập vai trò từ cấp cao nhất, truyền cảm hứng với tầm nhìn chung về an toàn, trao quyền cho nhân viên để họ tự chịu trách nhiệm, làm gương và thúc đẩy văn hóa cải tiến liên tục, các nhà lãnh đạo tạo ra nơi làm việc mà an toàn không chỉ là ưu tiên mà còn là một hình mẫu hoạt động. Từ đó, nhà lãnh đạo có thể truyền cảm hứng cho nhân viên, ưu tiên an toàn và tạo ra tác động tích cực tạo ra nơi làm việc an toàn hơn, lành mạnh hơn và hiệu quả hơn cho mọi người.

Tạo ra một nơi làm việc an toàn không chỉ là tuân thủ các quy tắc và quy định, mà còn là việc xây dựng một nền văn hóa mà an toàn là giá trị cốt lõi. Điều quan trọng là các nhà lãnh đạo phải thúc đẩy và duy trì văn hóa an toàn tại nơi làm việc để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho tất cả nhân viên. Để xây dựng một nền văn hóa an toàn mạnh mẽ, các nhà lãnh đạo cần phải cam kết và trực tiếp tham gia thiết lập, duy trì một nền văn hóa an toàn mạnh mẽ tại nơi làm việc. Cụ thể, Vai trò của Lãnh đạo trong việc xây dựng văn hóa an toàn được thể hiện qua các khía cạnh sau:

1. Dẫn đầu và làm gương

Lãnh đạo đặt ra tiêu chuẩn cho hành vi trong một tổ chức. Khi các nhà lãnh đạo ưu tiên sự an toàn, đó không chỉ là vấn đề khẩu hiệu, thủ tục mà còn là hành động thực thi các cam kết về an toàn, sức khỏe của mọi nhân viên. Bằng cách thể hiện rõ ràng cam kết của mình đối với sự an toàn thông qua hành động và quyết định, các nhà lãnh đạo thiết lập nền tảng để văn hóa an toàn mạnh mẽ, hiệu lực. Với việc, lãnh đạo xác định cấp cao ưu tiên đối với an toàn, điều đó gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng an toàn là không thể thương lượng. Cam kết này sau đó sẽ lan tỏa khắp tổ chức, ảnh hưởng đến cách nhân viên nhận thức và ưu tiên an toàn trong các hoạt động hàng ngày của họ.

Các nhà lãnh đạo nên dẫn đầu bằng cách làm gương, không chỉ bằng cách tuân thủ các chính sách và quy trình an toàn mà còn bằng cách ủng hộ an toàn một cách rõ ràng mọi nơi, mọi lúc. Điều này bao gồm tham gia đào tạo an toàn, thúc đẩy giao tiếp cởi mở trong các mối quan tâm về an toàn và biểu dương, ghi nhận, khen thưởng các hành vi an toàn.

Hành động có sức thuyết phục hơn lời nói, đặc biệt là khi nói đến vấn đề an toàn. Những nhà lãnh đạo lãnh đạo làm gương sẽ thiết lập tiêu chuẩn trong tổ chức. Khi nhân viên thấy nhà lãnh đạo của mình hành động, điều đó củng cố tầm quan trọng của sự an toàn và thúc đẩy họ duy trì các quy tắc an toàn. Lãnh đạo làm gương cũng xây dựng được lòng tin và uy tín, vì nhân viên thấy rằng nhà lãnh đạo của họ sẵn sàng hành động như những gì họ nói đến vấn đề an toàn.

2. Truyền cảm hứng cho một tầm nhìn chung về an toàn

Các nhà lãnh đạo hiệu quả là những người có tầm nhìn xa, những người có thể diễn đạt một bức tranh hấp dẫn về vai trò, hiệu quả khi thực hiện an toàn như thế nào. Họ không chỉ nói về an toàn theo những thuật ngữ trừu tượng; họ vẽ nên một bức tranh về một nơi làm việc mà mọi nhân viên đều trở về nhà an toàn vào cuối ngày. Bằng cách chia sẻ những ví dụ thực tế về cách các hoạt động an toàn đã ngăn ngừa tai nạn hoặc cứu sống con người, các nhà lãnh đạo làm cho an toàn trở nên hữu hình và có liên quan đến mọi người trong tổ chức. Tầm nhìn chung về an toàn này trở thành một mục tiêu chung đoàn kết nhân viên trong toàn tổ chức, truyền cảm hứng cho họ tích cực đóng góp vào các mục tiêu an toàn của tổ chức.

Các nhà lãnh đạo đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập kỳ vọng an toàn trong tổ chức. Họ phải tạo ra và truyền đạt chính sách an toàn toàn diện nêu rõ sự tận tâm của tổ chức đối với vấn đề an toàn, nghĩa vụ của nhân viên ở mọi cấp độ và hậu quả của việc không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn.

Những kỳ vọng này nên được củng cố thường xuyên thông qua nhiều phương tiện, hình thức khác nhau: sổ tay nhân viên, bản tin, cuộc họp về an toàn, hội thi và truyền thông liên tục. Khi nhân viên hiểu rằng an toàn là một giá trị sống còn, họ có nhiều khả năng đưa các hoạt động an toàn vào công việc hàng ngày của mình.

3. Cung cấp các nguồn lực cần thiết

Đảm bảo an toàn cho nhân viên tại nơi làm việc là trách nhiệm của lãnh đạo. Họ có thể thực hiện điều này bằng cách cung cấp đủ nguồn lực cần thiết để thực hiện công việc của mình một cách an toàn. Điều này có thể bao gồm cung cấp: phương tiện bảo vệ cá nhân, công cụ an toàn, đào tạo huấn luyện. Các nhà lãnh đạo phải phân bổ đủ thời gian và ngân sách cho các sáng kiến ​​an toàn để chứng minh cam kết của họ trong việc bảo vệ nhân viên.

Việc đào tạo, huấn luyện an toàn liên tục cũng rất cần thiết để nhân viên luôn cập nhật đầy đủ, kịp thời các quy trình, biện pháp đảm bảo an toàn đang áp dụng nhằm trang bị cho nhân viên kiến ​​thức và kỹ năng cần thiết để đảm bảo an toàn.

Lãnh đạo cũng luôn phải tìm hiểu và ứng dụng những công nghệ mới, hiệu quả, hiện đại để có thể giúp thúc đẩy sức khỏe và an toàn tại nơi làm việc. Ví dụ, các thiết bị an toàn đeo được có thể theo dõi chuyển động của người lao động và cảnh báo họ về các mối nguy tiềm ẩn, trong khi phần mềm quản lý an toàn có thể giúp các tổ chức theo dõi và quản lý dữ liệu an toàn. Bằng cách đầu tư vào các công nghệ này, các nhà lãnh đạo có thể giúp ngăn ngừa tai nạn và thương tích, đồng thời hỗ trợ môi trường làm việc an toàn hơn.

4. Trao quyền cho nhân viên để họ tự chịu trách nhiệm

Lãnh đạo không phải là ra lệnh từ trên xuống; mà là trao quyền cho nhân viên tự chịu trách nhiệm về sự an toàn của họ và của đồng nghiệp. Các nhà lãnh đạo hiệu quả là phải tạo ra một môi trường nơi nhân viên cảm thấy được trao quyền để lên tiếng về vấn đề an toàn, báo cáo các mối nguy hiểm và thực hiện các biện pháp chủ động để giảm thiểu rủi ro. Bằng cách thúc đẩy văn hóa giao tiếp cởi mở và tin tưởng, các nhà lãnh đạo khuyến khích nhân viên đóng vai trò tích cực, chủ động trong việc xác định các mối nguy hiểm về an toàn và triển khai các giải pháp. Các nhà lãnh đạo cũng nên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi từ các sự cố. Sau một vụ tai nạn hoặc suýt xảy ra, việc tiến hành điều tra kỹ lưỡng để xác định nguyên nhân gốc rễ và thực hiện các hành động khắc phục là rất quan trọng. Bằng cách chứng minh cam kết học hỏi và cải thiện, các nhà lãnh đạo tạo tiền đề cho việc nâng cao an toàn liên tục. Cảm giác tự chịu trách nhiệm này tạo nên lòng tự hào và trách nhiệm sâu sắc ở nhân viên, thúc đẩy họ duy trì các tiêu chuẩn an toàn ngay cả khi không có ai theo dõi.

5.Tăng cường tuân thủ an toàn

Củng cố tích cực là một công cụ mạnh mẽ trong việc định hình văn hóa an toàn mạnh mẽ. Một cách hiệu quả khác để thúc đẩy sức khỏe và an toàn tại nơi làm việc là ghi nhận và khen thưởng hành vi an toàn. Các nhà lãnh đạo nên thiết lập một hệ thống để biểu dương, ghi nhận và khen thưởng các thành tích an toàn thông qua các hình thức: giải thưởng, tiền thưởng hoặc sự ghi nhận, tuyên dương trước tập thể. Khi nhân viên thấy rằng cam kết và hành động của họ đối với an toàn được công nhận và đánh giá cao, họ sẽ có động lực để chủ động hơn trong việc duy trì nơi làm việc an toàn.

6. Tạo ra văn hóa cải tiến liên tục

Viêc xây dựng một nền văn hóa nói chung và văn hóa an toàn nói riêng sẽ phải trải qua từng cấp độ của sự phát triển, nó là một tiến trình cải tiến liên tục để hướng tới mục tiêu tốt đẹp hơn. Trong mỗi cấp độ sẽ đòi hỏi quá trình giám sát và đánh giá là điều cần thiết để đảm bảo rằng các tiêu chuẩn an toàn đang được đáp ứng và bất kỳ điều chỉnh cần thiết nào đều được thực hiện. Các nhà lãnh đạo có thể hỗ trợ quá trình này bằng cách thường xuyên xem xét dữ liệu và hiệu suất an toàn, xác định các lĩnh vực cần cải thiện và thực hiện các thay đối đối với các chính sách. Bằng cách liên tục đánh giá và cải thiện các nỗ lực về an toàn của mình, các nhà lãnh đạo có thể hành động kịp thời, đảm bảo an toàn và sức khỏe cho nhân viên.

Bằng cách thường xuyên xem xét hiệu suất an toàn, tìm kiếm phản hồi từ nhân viên và thực hiện các thay đổi dựa trên những bài học kinh nghiệm và thực tiễn, các nhà lãnh đạo đảm bảo rằng tổ chức của họ luôn đi đầu trong đảm bảo mục tiêu, hoàn thành xuất sắc về an toàn. Cam kết cải tiến liên tục này không chỉ nâng cao kết quả an toàn mà còn thúc đẩy văn hóa đổi mới và khả năng thích ứng có lợi cho toàn bộ tổ chức.

Tóm lại, lãnh đạo đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường làm việc an toàn. Một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và hiệu quả sẽ định hình văn hóa an toàn trong tổ chức, truyền đạt tầm quan trọng của các quy trình và thực hành an toàn cho nhân viên. Bằng cách thể hiện cam kết về an toàn và tích cực tham gia với các nhóm để xác định và giải quyết các mối nguy tiềm ẩn, các nhà lãnh đạo có thể xây dựng một nơi làm việc mà nhân viên cảm thấy được coi trọng và được hỗ trợ trong việc ưu tiên sức khỏe của họ.

Hơn nữa, lãnh đạo không chỉ ảnh hưởng đến việc thực hiện các giao thức an toàn mà còn thúc đẩy văn hóa giao tiếp cởi mở và cải tiến liên tục. Thông qua giao tiếp hiệu quả, các nhà lãnh đạo có thể đảm bảo rằng các mối quan ngại về an toàn được giải quyết kịp thời và nhân viên cảm thấy được trao quyền để lên tiếng về các rủi ro hoặc mối nguy tiềm ẩn. Bằng cách thúc đẩy văn hóa trách nhiệm và tích cực thu hút nhân viên vào các sáng kiến ​​về an toàn, các nhà lãnh đạo có thể tạo ra một môi trường làm việc mà an toàn là trách nhiệm của mọi người, tạo ra một nơi làm việc an toàn hơn và hiệu quả hơn cho tất cả mọi người.

TS. Nguyễn Anh Tuấn

Trung tâm An toàn Lao động, Viện KH An toàn và Vệ sinh lao động

Tạp chí KH An toàn – Sức khỏe và Môi trường lao động số 3/2024